سرطان پایان زندگی نیست| عامل هولناک یک سوم سرطان‌ها را بشناسید
سرطان یکی از بیماری‌های شایع دنیاست که در سال‌های اخیر روش‌های درمانی نوینی برای آن کشف شده است.
سرطان، یک بیماری نام‌آشنا در تمام جهان است که همواره شنیدن نامش در انسان، ترس و وحشت ایجاد می‌کند و در ذهن برخی از افراد، درد بی درمانی است که در انتها به مرگ منتهی می‌شود. سرطان، بعد از کنترل بیماری‌های عفونی، جایگاه ویژه‌ای از جهت نیاز به پژوهش و تحقیقات به خود اختصاص داده و سالهاست مورد توجه متخصصان و محققان است.
سرطان به خودی خود یک بیماری نیست بلکه به خانواده بزرگی از بیماری‌ها اطلاق می‌شود که شامل رشد غیر طبیعی سلول‌هاست.سلول‌های سرطانی این قابلیت را دارند که در سایر نقاط بدن گسترش یافته و به بافت‌ها حمله کنند. این تجمع بیش از حد سلول‌ها باعث ایجاد توده‌های بافتی می‌شود که به آن تومور می‌گویند. تومورها به دو گروه خوش خیم و بدخیم تقسیم می‌شوند.
نشانه‌های تومور‌های خوش خیم و بدخیم
تومور‌های خوش خیم؛ تهدید کننده حیات نیستند، معمولأ قابل درمان بوده و به ندرت عود می‌کنند. سلول‌های آن‌ها به بافت‌های اطراف هجوم نبرده و به نقاط دیگر بدن گسترش نمی‌یابند و درمان نتیجه بخشی دارند.
اما تومورها بدخیم؛ تهدید کننده زندگی بوده و پس از درمان احتمال عود بالایی دارند. سلول‌های این تومورها علاوه بر حمله به بافت‌های اطراف، از راه خون و سیستم لنفاوی به قسمت‌های دیگر بدن گسترش می‌یابند.
هر چیزی ممکن است علت تبدیل سلول‌های طبیعی بدن به سلول‌های غیرطبیعی و در نتیجه بروز سرطان باشد. برخی از دلایل سرطان ممکن است ناشناخته باقی بمانند، اما علل شناخته شده‌ای مانند عوامل محیطی یا سبک زندگی، وجود دارد که منجر به سرطان می‌شوند.
به گفته متخصصان سرطان اعضای مختلف بدن را درگیر می‌کند و تاکنون بیش از ۲۰۰ نوع سرطان شناسایی شده است. متاسفانه طی سال‌های اخیر به دلیل وجود عوامل بسیاری مانند سبک اشتباه زندگی، رژیم ناسالم غذایی، کم تحرکی و آلاینده‌های زیست محیطی با افزایش چشمگیر آمار ابتلا به سرطان‌های مختلف و همچنین افزایش مرگ و میر ناشی از سرطان در کشور مواجه بوده ایم.
شایع‌ترین سرطان ها در ایران
مرضیه ابراهیمی، استاد پژوهشگاه رویان و مسئول کارگروه سرطان و کارگروه پژوهشی سلول‌های خون ساز و بنیادی سرطان، گفت: شایع‌ترین سرطان‌ها در میان مردان و زنان متفاوت است. در ایران در مردان به ترتیب، سرطان گوارش (معده)، سرطان پروستات و سرطان ریه و در زنان سرطان سینه، سرطان دستگاه گوارش، سرطان تخمدان و سرطان ریه از جمله شایع‌ترین سرطان‌ها هستند.
ابتلا به سرطان ریه نیز در بین زنان و مردان به دلیل وجود آلاینده‌های بسیار زیادی که در هوا موجود است، به تازگی در کشور افزایش یافته است.
شیوع سرطان در زنان و مردان و حتی در ساکنان استان‌های مختلف بسته به شرایط و سبک زندگی هر فرد متفاوت و متغیر است، اما در سال‌های اخیر از آمار چنین برمی آید که آلاینده‌های زیست محیطی به ویژه ریزگرد‌ها و گاز‌های گلخانه و سبک زندگی ماشینی، آمار برخی از سرطان‌ها را در کشور افزایش داده است.
محمد اسلامی جویباری رییس انجمن هماتولوژی و آنکولوژی ایران گفت: شایع‌ترین سرطان در بین خانم‌ها در حال حاضر در کشور سرطان پستان و در بین آقایان، سرطان معده است. همچنین، در ناحیه گنبد کاووس و آذربایجان، سرطان مری و در مازندران، سرطان معده شایع‌تر است.
شهرام آگاه استاد دانشگاه علوم پزشکی ایران در مورد سرطان‌هایی که بیشترین آمار مرگ و میر را در کشور دارند، گفت: در کشور ما سرطان‌های گوارشی مانند سرطان ریه، سرطان روده بزرگ و سرطان مری باعث کاهش توانمندی افراد و افزایش مرگ و میر می‌شوند.
بیشتر بخوانید
- شایع‌ترین سرطان‌ها در مردان و زنان ایرانی
نشانه‌هایی که زنگ خطر ابتلا به سرطان را به صدا در می‌آورند
بی اشتهایی یا کاهش وزن بدون علت مشخص، تغییرات قابل توجه در عادات دفع مدفوع یا ادرار، مانند یبوست یا اسهال غیرطبیعی و طولانی مدت، اشکال در بلع غذا، بروز توده یا برآمدگی در پستان یا هر جای دیگر بدن، استفراغ یا سرفه خونی، هرگونه تغییر (رنگ، اندازه و ...) در زگیل یا خال‌های موجود در بدن، خونریزی یا ترشح غیر طبیعی از واژن، مثانه، مقعد و نوک پستان و زخم‌هایی که بهبود پیدا نمی‌کنند، تکرار عفونت‌هایی که با درمان از بین نمی‌روند و تب‌های درجه پایین غیرمنتظره علائم هشداردهنده بروز سرطان هستند که با مشاهده این علائم باید به پزشک مراجعه کرد.
تشخیص به موقع، درمان سریع و آسان
خوشبختانه در زمانه‌ای زندگی می‌کنیم که هر روز با پیشرفت چشمگیر علم و فناوری و تکنولوژی به ویژه در عرصه‌های پزشکی و درمانی مواجه می‌شویم و بیماری‌هایی که سال‌ها قبل لاعلاج و صعب العلاج بودند در طی سال‌های اخیر، قابل درمان شده اند. پس نباید با مشاهده علائم سرطان و حتی تایید قطعی توسط پزشک، نگرانی به دل راه دهیم، زیرا استرس یکی از مهم‌ترین عواملی است که باعث ایجاد سرطان می‌شود و در مواردی حتی ممکن است باعث بدخیم شدن سرطان هم شود.
تشخیص سرطان نیازمند انجام معاینات جسمی، آزمایش‌های فیزیکی و بررسی پیشینه وضعیت فیزیکی بیمار در کنار آزمایش‌های تشخیصی است. اگر تشخیص سرطان به موقع انجام شود، می‌توان از گسترش بیماری پیشگیری کرد. گفتنی است، هیچ آزمایشی به تنهایی نمی‌تواند سرطان را به طور دقیق تشخیص دهد و آزمایش‌های تشخیصی گسترده‌ای مانند: تست‌های آزمایشگاهی، عکس برداری تشخیصی، آندوسکوپی، آزمایش‌های ژنتیک و نمونه برداری تومورها جهت تأیید یا رد بیماری وجود دارد. برخی از سرطان‌ها در طول معاینات غربالگری تشخیص داده می‌شوند. معاینه بدنی، تاریخچه پزشکی و پیشینه علائم، اولین گام‌ها در تشخیص سرطان هستند.
سرطان، مساوی با مرگ نیست!
قبل از پرداختن به بحث درمان سرطان، باید نکاتی در مورد پیشگیری از این بیماری سخت عنوان شود. متخصصان هماتولوژی و آنکولوژی معتقدند، با رعایت راهکار‌های بسیار ساده و تغییر سبک زندگی، به راحتی می‌توان از بروز انواع بیماری‌های سخت و صعب العلاج مانند سرطان جلوگیری کرد. در برخی موارد مردم به دلیل ناآگاهی، بدون هیچ پیش‌زمینه ژنتیکی و با مصرف مواد غذایی و آب ناسالم، خود را گرفتار بیمارستان‌ها می‌کنند.
به گفته متخصصان تغذیه تغذیه نامناسب، ۳۵ درصد از عوامل ابتلا به سرطان‌ها را به خود اختصاص داده است. رژیم غذایی مناسب، تحرک و فعالیت بدنی زیاد، اجتناب از مصرف فست فودها، مصرف میوه و سبزیجات فراوان و عدم استفاده از الکل، سیگار و قلیان، خطر ابتلا به سرطان را کاهش می‌دهند.
اردشیر قوام زاده رئیس انجمن پیوند سلول‌های بنیادی خون ساز ایران با بیان این نکته که آلاینده‌های زیست محیطی در طولانی مدت می‌توانند آمار ابتلا به سرطان‌های مختلف را افزایش داده و سن ابتلا را کاهش دهند، گفت: پرهیز از مصرف نمک، غذا‌های گلخانه‌ای، الکل، عدم استعمال سیگار و ورزش روزانه در کاهش آمار ابتلا به سرطان بسیار موثر هستند.
سالهاست در تمام جهان و به ویژه در ایران، متخصصان و محققان شرکت‌های دانش بنیان در حال تحقیق و بررسی و به روز کردن مداوم اطلاعاتشان در مورد سرطان و تمام راهکار‌های درمانی آن هستند. در کشور ما تا کنون محصولات مفید و موثری برای درمان سرطان‌های مختلف تولید شده است.
روش‌های درمانی سرطان بسته به شرایط بیمار و شدت پیشرفت بیماری، متفاوت است، اما درحال حاضر شیمی درمانی، پرتو درمانی، عمل جراحی، پیوند مغز استخوان، ایمونوتراپی (درمان زیستی)، هورمون درمانی، انجماد درمانی، درمان دارویی هدفمند و درمان با بسامد رادیویی به کمک انرژی الکتریکی رایج‌ترین روش‌های درمانی سرطان هستند.
بیماران سرطانی بیشتر از سایرین دستورالعمل‌های بهداشتی را رعایت می‌کنند
سحر توکلی، فوق تخصص هموتالوژی و آنکولوژی در گفت‌وگو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان، اظهار کرد: افرادی که مشکوک به سرطان هستند و یا علائم ابتلا به سرطان را دارند نباید به دلیل شیوع کرونا از مراجعه به مراکز درمانی ابراز خودداری کنند، زیرا تاخیر در تشخیص سرطان و یا ایجاد وقفه در روند درمان، می‌تواند خطرناک‌تر و حتی مرگ‌بار‌تر از کرونا باشد.
توکلی افزود: اگرچه کرونا می تواند کشنده باشد اما پیشروی سرطان و درمان نکردن به موقع آن به مراتب خطرناک تر و کشنده تر است و باید جدی گرفته شود.
او گفت: در حال بخش های آنکولوژی و هماتولوژی بیمارستان ها و مراکز درمانی از پیشرفته ترین و دقیق ترین امکانات برای جلوگیری از شیوع کرونا در بخش های مرتبط با مبتلایان به سرطان بهره گرفته اند و برای جلوگیری از شیوع کرونا در بین بیماران سرطانی، سختگیری های زیادی اعمال می شود. افراد مشکوک به سرطان و نشانه دار می توانند با رعایت تمام دستورالعمل‌های بهداشتی، به این مراکز مراجعه کرده و روند درمانی خود را پیگیری کنند.
این فوق تخصص هموتالوژی و آنکولوژی ادامه داد: در کرونا ۸۰ تا ۹۰ درصد امکان بهبودی وجود دارد، اما اگر روند درمان سرطان به تعویق بیفتد پیامد‌های جبران ناپذیری به همراه خواهد داشت.
توکلی تاکید کرد: با توجه به آمارهای موجود، کرونا در بین مبتلایان به سرطان نسبت به افراد عادی شیوع کمتری داشته است، زیرا همه بیماران مبتلا به سرطان از ابتدای روند درمانشان، نسبت به سیستم ایمنی بدن آگاهی پیدا می کنند و به شدت در رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی حساسیت به خرج می دهند.
او افزود: در این روزهای کرونایی، بیمارستان هایی که مختص درمان بیماران سرطانی هستند، تمهیداتی در نظر گرفته‌اند تا به کمک فضای مجازی، بیماران روند درمان خود را متوقف نکنند، با پزشک مربوطه در ارتباط بوده و از راه دور ویزیت شوند تا کمترین اختلالی در روند درمانی آن‌ها ایجاد نشود.
