چه چیزی طبیعی است و چه زمانی باید نگران بود؟!

گاهی مادران از وجود کبودی در سطح بدن کودکشان خبر می‌دهند و در مورد این موضوع ابراز ناراحتی می‌کنند، در هر صورت ظاهر شدن لکه‌های بنفش و آبی در سطح پوست می‌تواند دلایل متفاوتی داشته باشند. گاهی کبودی می‌تواند در پوست، بستر ناخن ها، لب یا زبان دیده شود.

کبودی بدن کودکان

کودکان حین بازی ممکن است دچار آسیب و ضرب دیدگی شوند همچنین پوست درگیر بیشترین جراحت می‌شود، لذا مشاهده کبودی در بدن آن‌ها به خصوص اندام‌های در معرض آسیب کاملا طبیعی است. کبودی‌های طبیعی و معمولی ناشی از برخورد با اشیاء شکل کاملا صاف و کوچک دارند و اندازه‌ی آن‌ها کمتر از یک چهارم هستند.

یکی از موارد دیگری که ممکن است احساس نگرانی را در والدین ایجاد کند؛ خونریزی‌های مکرر بینی است، این خونریزی بینی اغلب طبیعی است که می‌تواند به دلیل هوای خشک و کندن پوست بینی اتفاق بیوفتد.

چرخه طبیعی تغییر رنگ کبودی ها:

به طور معمول بعد از وارد شدن ضربه به پوست تغییر رنگ به قرمز مشهود است البته این موضوع گاهی به چشم نمی‌آید، یک روز بعد پوست به رنگ بنفش و آبی همراه با کبودی تغییر می‌یابد. بعد از ایجاد کبودی و قبل از ناپدید شدن لکه‌ها رنگ سبز، زرد و احتمالا قهوه‌ای مایل به زرد ایجاد می‌شود، این چرخه ممکن است تا دو هفته زمان ببرد.

علت کبودی بدن کودکان چیست؟

در نوزادانی که کبودی مشاهده می‌شود می‌تواند نشانه‌ی فشار به بدن کودک در هنگام عبور از کانال زایمان باشد که این نوع از کبودی به طور طبیعی و خیلی سریع بهبود می‌یابد و نیازی به نگرانی نیست.

در کودکان بزرگتر به خصوص در سنین نوپایی، فعالیت و جنب و جوش ممکن است با اشیاء برخورد کنند یا گاهی زمین بخورند؛ لذا ایجاد آسیب‌های جزئی برای کودکی که دائما در حال کنجکاوی است، ممکن است اتفاق بیوفتد. در کودکانی که چهار دست و پا راه می‌روند مشاهده کبودی طبیعی است.

در صورتی که کودک شما بخشی از وقت خود را در مهد کودک می‌گذارند یا در خانه بچه‌های دیگری نیز هستند؛ مشاهده کبودی در اثر برخورد اسباب بازی پرت شده ممکن است اتفاق بیوفتد. کاری که در این موقعیت بهتر است انجام دهید این است که در هنگام بازی با دیگر بچه‌ها او را در نظر بگیرید تا بتوانید از حمله، زد و خورد و آسیب تا حد زیادی جلوگیری کنید.

در صورتی که کودک شما به مهد یا پیش دبستانی می‌رود و روی پوستش کبودی و آسیب زیادی مشاهده می‌کنید بهتر است با مشاوره در این باره صحبت شود. شما نمی‌توانید از هر مشت یا برآمدگی روی سر کودکتان جلوگیری کنید، اما می‌توانید از قلدری یا زورگویی احتمالی در جمع دوستان پیشگیری کنید یا اقدامات لازم را در جهت دور کردن فرزندتان از این موضوع انجام دهید.

در صورتی که به موضوع کودک آزاری از جانب پرستار کودک یا مهد شک دارید؛ باید طبق این نگرانی عمل کنید و تا زمانی که تکلیف این موضوع را مشخص نکرده اید او را در کنار افراد مشکوک تنها نگذارید. بهتر است در این مورد اطلاعات دقیقی کسب کنید تا هوشمندانه عمل کنید. باید توجه کرد کبودی‌های بیش از اندازه که مربوط به دوره‌های زمانی خاص است و در ناحیه‌های کمتر معمول مثل؛ بازوها، بالاتنه، ران‌ها، کناره‌های صورت، گوش‌ها، گردن و باسن ایجاد می‌شود شک وارد شدن آسیب جنسی به کودک را افزایش می‌دهد.

کبودی در پوست چگونه اتفاق می‌افتد؟

کبودی ناشی از ضربه خوردن، پاره شدن و در نتیجه خونریزی رگ‌های کوچک نزدیک به سطح پوست اتفاق می‌افتد. هنگامی که خون این مویرگ‌های سطحی نشت می‌کنند علامت‌های سیاهی و کبودی ایجاد می‌شود و در نهایت با تجزیه و جذب مجدد خون توسط بدن، رنگ این لکه به سبز مایل به زرد تغییر می‌یابد. کبودی‌ها در پوست کودکان شیرخوار و بچه‌های خردسال بیشتر مشخص است، این موضوع در کودکانی که پوست روشن دارند تشدید می‌شود.

چه موقع خونریزی یا کبودی غیر طبیعی است؟

علائم متفاوتی می‌تواند نشان دهنده کبودی غیرطبیعی در کودکان باشد، برای مثال محل یا اندازه کبودی، مدت زمانی که طول می‌کشد تا خونریزی متوقف شود یا کبودی رفع شود می‌تواند از نشانه‌های خطرناک باشد. در صورت وجود علائم زیر باید به پزشک مراجعه کرد:

• کبودی‌های بزرگ یا برآمده با آسیبی که در اثر آن‌ها ایجاد شده است تناسب نداشته باشد غیر طبیعی است، مثلا یک کبودی بزرگ در صورت برخورد با پایه میز.

• کبودی یا جراحت‌های بی دلیل و غیرقابل توضیح.

• کبودی‌های طولانی مدت که بیشتر از چند هفته طول بکشد تا بهبود یابند.

• سابقه خانوادگی اختلال خونریزی مثل بیماری فون ویلبراند یا هموفیلی، کبودی آسان و...

• در صورت وجود بینی خونی یا اپیستاکسی حتی بعد از درمان مناسب با فشار مستقیمی که بیش از ۱۰ دقیقه طول کشیده باشد.

• خونریزی‌های شدید بعد از عمل جراحی و یا دندانپزشکی. وجود کبودی غیرطبیعی در صورتی که کودک هنوز شروع به راه رفتن یا چهار دست و پا نکرده باشد.

• کبودی غیرطبیعی در ناحیه پشت گوش، سینه، باسن، دست‌ها و...

بیماری‌های مرتبط با کبودی پوست در کودکان

بیماری فون ویلبراند

این بیماری یک اختلال ژنتیکی است که می‌تواند باعث خونریزی مکرر بینی، کبودی آسان، خونریزی شدید قاعدگی و یا خونریزی بعد از جراحی شود.

ترومبوسیتوپنی

پلاکت‌ها سلول‌های خونی هستند که در فرآیند تشکیل لخته و جلوگیری از خونریزی دخیل می‌باشند، اگر پلاکت‌ها تولید نشوند، در حال نابودی باشند یا طحال بزرگ شده باشد؛ تعداد پلاکت‌های خونی به شدت کاهش می‌یابد و این بیماری را ایجاد می‌کند.

پورپورای ترومبوسیتوپنیک ایدیوپاتیک

این بیماری یک اختلال خودایمنی است و توسط نوعی ویروس ایجاد میشود که در آن بدن پلاکت کافی تولید نمی‌کند. کودکان خردسالی که به این بیماری دچار هستند ممکن است در زیر پوستشان نقاط بنفش کوچک ریز یا کبودی‌های بزرگ ایجاد شود.

لوسمی

کودکانی که مبتلا به لوسمی یا سرطان خون هستند؛ سلول‌های خونی تحت تاثیر قرار می‌گیرند و به راحتی دچار کبودی آسان، خونریزی و تعداد کم پلاکت‌ها و تب، کاهش وزن تعداد کم گلبول‌های قرمز... می‌شوند.

پورپورای

این اختلال می‌تواند سبب ایجاد درد شکمی، خون در مدفوع، درد مفاصل و همچنین بثورات متمایز روی بازوها، پا‌ها و باسن کودک شود که این بثورات شبیه به کبودی هستند.

انواع هموفیلی

این اختلال تا قبل از ۲ تا ۵ سالگی کودک قابل تشخیص نیست، در صورتی که کودک درگیر خونریزی بیش از حد پس از بریدگی، کبودی آسان، خونریزی شدید بعد از عمل دندانپزشکی و خونریزی در مفاصل شود پزشک به این بیماری مشکوک می‌شود.

کمبود ویتامین K

برای لحته شدن خون به انواعی از ویتامنی‌ها نیاز است یکی از این ویتامنی‌ها ویتامنی K است که در کبد تشکیل می‌شود و در صورت کمبود می‌تواند مشکلات خونی را به همراه داشته باشد.

مصرف برخی دارو‌ها

بعضی از دارو‌ها می‌توانند عوارض جانبی مانند؛ کبودی یا خونریزی غیرطبیعی ایجاد کنند، از جمله این دارو‌ها می‌توان به آسپرین، دارو‌های تشنج و برخی آنتی‌بیوتیک‌ها اشاره کرد.