علت به وجود آمدن سرگیجه و درمان آن

سرگیجه می‌تواند در موارد مختلف برای افراد گوناگون اتفاق بیفتد و به دلایل یا موقعیت‌های مختلفی ایجاد می‌شود. تعدادی از افراد این وضعیت را به صورت حس گیج خوردن بیان می‌کنند، در حالی که برخی دیگر احساس می‌کنند دنیا دور سرشان تاب می‌خورد. گروه دیگری ممکن است آن را به صورت نداشتن تعادل تجربه کنند، درحالی که ممکن است دیگران برای توصیف این حس برای اشخاص دیگر با دشواری مواجه باشند.

 

برخی از افرادی که این حالت را تجربه می‌کنند، احتمالا این شرایط را همراه با تهوع، استفراغ یا احساس ضعف شدید یا غش تجربه می‌کنند. سرگیجه به خودی خود یک بیماری یا وضعیتی خاص نیست؛ بلکه نشانه‌ای از مشکلاتی دیگر است که روی شخص اثر می‌گذارد. این وضعیت معمولا با گذشت زمان از بین می‌رود؛ همچنین در تعدادی از موارد به‌راحتی برطرف نخواهد شد. خوشبختانه روش‌های متعددی برای درمان سرگیجه وجود دارد.

یک پزشک در نظر می‌گیرد چه چیزی باعث ایجاد این علائم شده است؛ سپس برای درمان پیشنهاداتی می‌دهد که می‌تواند شامل مصرف دارو، تغییر شیوه زندگی و یا حتی جراحی باشد.

حقایقی در مورد سرگیجه و نحوه خلاصی از آن:
• سر گیجه می‌تواند تدریجی، ناگهانی و با علل مختلف ایجاد شود. اگر شدید باشد یا بیش از یک هفته طول بکشد، باید به پزشک مراجعه کرد.
• می‌توان آن را با دارو درمان کرد.
• برخی مواقع ناشی از کم آبی بدن است. نوشیدن آب در بسیاری از موارد می‌تواند آن را کاهش بدهد.
• سرگیجه معمولا بدون درمان بهبود پیدا می‌کند.

دارو‌ها
سرگیجه و تار شدن بینایی ممکن است علت‌های متفاوتی داشته باشند. تعیین دقیق علت ریشه‌ای مشکل می‌تواند به انتخاب بهترین گزینه درمانی کمک شایانی کند. در بیش‌تر موارد، هیچ دارویی نیاز نیست؛ اما تعدادی از دارو‌ها وجود دارند که می‌تواند برای درمان علل اصلی موجب آن استفاده شوند.

 

باتوجه به علت سرگیجه دارو‌هایی که می‌توانند مورد استفاده قرار بگیرند، عبارت‌اند از:
• دارو‌های ضد اضطراب هنگامی که سرگیجه ناشی از اختلالات هراس یا مشکلات بهداشت روانی ایجاد شود، استفاده می‌شود.
• دارو‌های آنتی کولنرژیک یا آنتی هیستامین که ممکن است سر گیجه را کاهش بدهند.
• اگر مرتبط با میگرن باشد، دارو‌های میگرن مصرف می‌شود.

هریک از این دارو‌ها می‌تواند علت زمینه‌ای را درمان کند، مانند ایجاد مایع در گوش، اضطراب، عوارض جانبی دارویی خاص یا دلایل دیگر. در صورتی که این درمان‌ها به کاهش سرگیجه کمک نمی‌کنند، ممکن است نیازمند تغییر شیوه زندگی و یا مراجعه به پزشک باشید.

 

تغییر سبک زندگی

در صورتی‌که دارو به درمان سر گیجه کمک نمی‌کند، شخص ممکن است نیازمند تغییر در شیوه زندگی خود باشد. این تغییرات می‌تواند بسیار ساده همچون نوشیدن آب بیش‌تر و یا سایر مایعات باشد تا آب بدن حفظ شود یا اینکه شخص به هنگام بروز این مشکل (سرگیجه) دراز بکشد.

برخی از اقداماتی که افراد می‌توانند برای رفع سرگیجه انجام بدهند، عبارت‌اند از:

• دراز کشیدن و بستن چشم‌ها
• طب سوزنی
• نوشیدن مقدار زیادی آب و حفظ آب بدن
• کاهش استرس و کنار گذاشتن مصرف الکل و دخانیات
• خوابیدن در ساعاتی طولانی

چندین روش درمانی وجود دارد که می‌توان برای کمک به کاهش سرگیجه از آن‌ها استفاده کرد، روش‌هایی همچون درمان‌های موضعی، درمان تعادل و روان درمانی.

• مانور‌های موقعیت سر: روشی که مانور Epley نامیده می‌شود، ممکن است به رفع احساس سرگیجه کمک کند. این روش شامل حرکت دادن موقعیت سر به شیوه‌های خاص است، که به منظور تغییر بلور‌های کوچک کلسیم که موجب گیج رفتن سر می‌شوند، انجام می‌شود. فرد قبل از بهره‌وری از این روش باید با پزشک خود مشورت کند.

• تعادل درمانی: تمرینات متعددی وجود دارد که افراد می‌توانند برای آموزش بدن خود و تبدیل شدن به حساسیت کم‌تر به حرکت بدن انجام بدهند. در صورتی که سرگیجه ناشی از یک مشکل در گوش داخلی باشد، این امر می‌تواند کمک کند.

 

• روان درمانی: در صورتی که فرد دچار سرگیجه با اختلال اضطراب مرتبط است، روان درمان می‌تواند به کاهش این علائم کمک کند.

تغییر سبک زندگی می‌تواند بسیار ساده باشد؛ اما تفاوت زیادی در کاهش سر گیجه ایجاد می‌کند.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد
فردی که دچار سر گیجه شده است و بعد از گذشت حداقل ۱ هفته به خودی خود بر طرف نشده است، باید فورا به پزشک مراجعه کند. براساس مقاله‌ای که در مجله جراحی مغز، اعصاب و روان‌پزشکی منتشر شده است، نخستین کار متخصصین بالینی برای گیج خوردن بیمار این است که متوجه شوند آیا بیمار دارای حملات سرگیجه یا برخی دیگر از علائم و مشکلات تشنجی است؟ از آن‌جایی که این وضعیت برخی مواقع نشانه بروز از یک مشکل بزرگ‌تر است، پزشک باید تشخیص بدهد که آیا این گیجی از بین می‌رود یا قابل کنترل است.

در صورتی که شخص موارد زیر را تجربه کند، باید به پزشک مراجعه کند:

• سردرد‌های مداوم، شدید یا میگرن
• افتادن به طور مکرر و یا مشکل به هنگام پیاده‌روی
• تهوع و استفراغ پیوسته
• از دست دادن هوشیاری
• تنگی و کوتاهی نفس یا دشواری در نفس کشیدن
• هر نوع آسیب به سر
• گردن درد شدید
• تشنج

اگر این حالت به طور مکرر و شدید ادامه پیدا کند، باید فورا به پزشک مراجعه کرد.

 

عوامل ایجاد سرگیجه
هنگامی که دنبال از بین بردن علائم و حالات گیجی هستید، بهتر است به یاد داشته باشید که این نشانه‌ای از بروز یک مشکل و یا اختلال در بدن است. گیج رفتن سر می‌تواند با عوامل متفاوت بسیاری به وجود بیاید که عبارت‌اند از:

• مصرف الکل
• سرگیجه تشنجی
• فشار خون پایین
• قند خون پایین
• سکته
• کم آبی
• تنفس سریع و عمیق
• اختلالات ترس یا حملات ترس
• عفونت گوش میانی
• دریا زدگی
• بیماری منیر
• التهاب گوش داخلی به نام لابیرنتیت

بسیاری از موارد دیگر و علل زمینه‌ای نیز برای این مشکل وجود دارند.

تعدادی از دارو‌ها نیز می‌توانند این وضعیت را به عنوان یک عارضه جانبی ایجاد کنند. افراد همیشه باید عوارض جانبی هر داروی مصرفی را بررسی و ارزیابی کنند تا دریابند آیا ممکن است منجر به سرگیجه شود یا خیر.

سر گیجه
گیجی و دوران مدوام موجب ایجاد احساساتی مشابه با سر گیجه می‌شود؛ اما یک وضعیت مستقل است. فرد مبتلا به این شکل از سرگیجه احساس می‌کند که همه چیز دور سرش در حال حرکت، چرخش یا تاب خوردن است. سرگیجه احساسی است که در حال گیج خوردن و دوران یک توهم حرکت است. هنگامی که یک فرد احساس می‌کند همچنان درحال حرکت است، همه چیز‌های اطراف نیز به شکلی مشابه حرکت می‌کند، این حالت سرگیجه ذهنی یا دوران ذهنی نامیده می‌شود.

تشخیص
تشخیص سرگیجه معمولا ساده است. پزشکان بررسی می‌کنند تا دریابند آیا فرد احساس تغییر جهت، گیجی یا نداشتن تعادل می‌کند؛ سپس به دنبال علائم دیگر هستند، قبل از اینکه عوامل زمینه‌ای سر گیجه را چک کنند. پزشک از یک سری سوال در مورد زمان شروع سرگیجه وعلائم دیگری که فرد ممکن است تجربه کرده باشد، سوالاتی را مطرح خواهد کرد.

آن‌ها ممکن است بخواهند گوش داخلی، فشار خون و دیگر ویژگی‌های فیزیکی فرد را ارزیابی کنند تا اطمینان حاصل نمایند که آب بدن آن‌ها کافی است، قند خونشان در سطح سالم و دیگر علل احتمالی سرگیجه را بررسی کنند. هنگامی که پزشک در مورد علت احتمالی به وجود آورنده این مشکل به نتیجه‌گیری نهایی برسد، در این صورت قادر خواهد بود تا یک برنامه درمانی برای شخص ارائه بدهد.