نکات کلیدی و مهم برای نواختن سازهای زهی

آموزش سازهای زهی: ایجاد شیوه ای طبیعی و راحت برای نواختن

بدون توجه به ساختار طبیعی بدن و نحوه عملکرد اندام­ های آن تمرین کردن و نواختن کاری فرسایشی خواهد بود و آسیب فراوان به دنبال خواهد داشت. هر یک از اعضای بدن به‌تنهایی ویژگی ­های خاص خود را دارد اما وقتی با اعضای دیگر برای هدفی خاص همکاری می­ کنند و جزئی از کل می ­شوند این ویژگی شکلی دیگر به خود می­ گیرد. در این مقاله یاد می­ گیریم که چگونه تنش هر عضو را از بین ببریم یا حتی­ الامکان کم کنیم تا بتوانیم برای هماهنگی و عملکرد بهتر گروهی اعضای مختلف بدن در اجراهای صحیح و بدون تنش آماده شویم. 

دکتر تامس کوتیک استاد دانشگاه پورتلند در مقدمه ­ای عملکردهای حسی- حرکتی را توضیح می­ دهد و تکنیک‌ها و تمریناتی ارائه می ­کند. هدف تمرینات این است که هنرجویان عملکردهای حسی- حرکتی جدیدی را تجربه کنند. متدهای عملی باعث می­ شوند که هنرجویان عادات ناخودآگاه خود را کنار بگذارند و تنش ­ها را کاهش دهند. در ابتدا این متدها باید به‌صورت جداگانه تمرین شود تا پس از مدتی در نوازندگی نهادینه شوند. نکات مهم زیر را هنگام انجام تمرینات به خاطر داشته باشید:

نوازندگی سازهای زهی

زمانی که روی موضوعی خاص تمرکز می­ کنیم گاهی اوقات فراموش می­ کنیم هر حرکتی نتیجه عملکردی جمعی است. این حرکات را هم باید به‌ صورت تکی انجام داد و تقویت کرد و هم باید به‌ صورت جمعی و هماهنگ با هم بکار برد و در تمام بدن اعمال کرد.

از تکرار کردن­ های بی­ هدف و ماشین­ وار هنگام تمرین بپرهیزید. اجرا مانند مسابقه اتومبیل‌ رانی است. باید در لحظه متمرکز شوید و از اول خط شروع به رانندگی کنید. باید پاساژها را در لحظه اجرا کنید و بازخوردی پیوسته، زنده و پویا از بدن خود داشته باشید. درست است که در اتاق تمرین آگاهی کلی از بدن بهتر به دست می­ آید ولی نباید ماشین­ وار تمرین کرد. به نحوه یادگیریِ راه رفتن فکر کنید. هیچ حرکتی را جداگانه تمرین نکردیم، بارها افتادیم ولی مأیوس نشدیم و دوباره بلند شدیم. این شیوه که کودکان با انرژی فراوان و تنش کم از بدنشان استفاده می­ کنند می ­تواند نکات خوبی به ما بیاموزد.

بیشتر مردم برای اینکه دقت شان را بالا ببرند و قبل از اینکه به‌ طور ناخودآگاه عکس­ العمل نشان دهند بدن شان را سفت می­ کنند در حالی‌ که بدن وقتی دچار تنش و انقباض نشود خیلی دقیق و راحت­ تر عمل می­ کند. برای اصلاح این مشکل معلم می­ تواند هنرجو را وسط قطعه متوقف کند و از او بخواهد آرشه را از روی ساز بردارد. گام بعدی این است که از هنرجو بخواهد زانوهایش را قفل نکند، فک را رها کند، بازوها را آویزان کند، بالاتنه را به سمت راست و چپ بچرخاند و بعد دوباره شروع به نواختن کند. انجام این تغییرات برای هنرجو در ابتدا به‌ صورت تک‌ تک قابل‌ درک است و بعد باید همه آن‌ ها را به‌طور هم‌ زمان با هم ترکیب کند.

گاهی اوقات بدون اینکه متوجه شویم نفس مان را حبس می­ کنیم. هنگام نواختن ساز و انجام تمرینات زیر تنفس را فراموش نکنید. به خاطر داشته باشید که در تمام تمرینات زیر هدف اصلی آگاهی دوباره از عملکرد حسی و حرکتی‌ مان است تا پیدا کردن پوزیشنی خاص یا حرکتی فیزیکی.