راز و رمزهایی از دنیای ستارگان
یکی از جذابترین بخشهای علم مربوط به نجوم و ستارگان است که انگار در دنیایی غیرقابل دسترس ما قرار دارند. مجله دلتا در این مطلب به تعدادی از دانستنی های ستارگان و رموز کشف شده آنان میپردازد.
چرا ستارهها چشمک میزنند؟
نوسانات موجود در اتمسفر باعث شکست نور حاصل از ستارگان میشود و این گونه به نظر میرسد که ستارهها در حال چشمک زدن هستند. تنها ستاره نزدیک به سیاره زمین خورشید است؛ بنابراین تمام ستارگان، به جز خورشید، در فاصله بسیار زیادی از سیاره ما قرار گرفتهاند و مانند نقطهای نورانی دیده میشوند. وقتی به آسمان نگاه میکنید و یک ستاره میبینید، تلاطم موجود در اتمسفر باعث شکسته شدن نور ساطعشده از آن ستاره در جهات مختلف میشود. این امر باعث میشود درخشندگی و موقعیت ستاره به چشم انسان تغییر کند و طوری به نظر برسد که گویی ستاره چشمک میزند.
آسمان سیارات فراخورشیدی چه رنگی است؟
عوامل بسیاری در رنگ آسمان یک سیاره دخیل هستند. این عوامل باعث میشوند که رنگ آسمان در سیاره ما اغلب آبی، اما در مریخ اغلب سرخ باشد. رنگ آسمان در یک سیاره به عوامل زیادی از جمله فشار، تراکم و ترکیبات شیمیایی اتمسفر آن سیاره بستگی دارد. حضور یا عدم ذرات گردوغبار، بخار و ابر، طیف ستاره اصلی سیاره، اندازه، ترکیب، رنگ و حتی زیستشناسی سیاره از دیگر عوامل موثر در رنگ آسمان در یک سیاره فراخورشیدی به شمار میروند. سیارات فراخورشیدی به سیاراتی گفته میشود که به دور ستارهای به جز خورشید میچرخند.
روی سیاره زمین آسمان غالبا آبی است، اما در هنگام طلوع و غروب خورشید به رنگ نارنجی یا قرمز نیز درمیآید. در مریخ وضعیت برعکس زمین است، یعنی آسمان غالبا به رنگ نارجی و قرمز بوده و در هنگام طلوع و غروب خورشید به رنگ آبی درمیآید. این تفاوت به دلیل ترکیبات و گازهای پراکنده در اتمسفر و نحوه جذب نور خورشید توسط آنهاست.
فضا چه رنگی است؟
باور عموم بر این است که فضا سفید رنگ است چراکه ستارگان بسیاری در کهکشانها وجود دارند، اما درواقع جهان هستی رنگی تیره دارد. اگر تمام نورهای ساطعشده از کهکشانها، ستارههای درون آنها، ابرهای گازی و گردوغباری در کیهان را در نظر بگیرید، درنهایت به رنگی نزدیک به سفید میرسید که کمی رنگ بژ نیز در آن دیده میشود. این رنگ بژ در کل آسمان رقیق شده و تقریبا سیاه رنگ به نظر میرسد. با توجه به عظمت جهان هستی و فراوانی ستارگان، تعجبآور است که آسمان سفید روشن نیست. این امر به این دلیل است که جهان عمر محدودی دارد، بنابراین نور ستارگان دوردست هنوز به ما نرسیده است.