اسم های خنده دار و عجیب ایرانی

از پتو و پشه تا زردآلو و کلاغ

در محله ما، خانم مسنی زندگی می‌کرد که بسیار بامحبت بود و به‌عنوان بزرگ و معتمد محل شناخته می‌شد، طوری که در اغلب جشن و عزا‌های محله، « پتو » خانم حضوری فعال و مفید داشت.

آن موقع‌ها برای ما دانش‌آموزان ابتدایی، نام پتو دستمایه‌ای برای شوخی و خنده بود، گرچه هیچ وقت بچه‌های محل به خودشان جسارت ندادند نام پتو خانم را در حضور خودش مسخره کنند، اما باید اعتراف کنم در همان دوران خردسالی و در جمع‌های کودکانه‌مان، بارها به نام پتو خندیدیم البته وقتی بزرگ‌تر شدیم و پتو خانم مهربان هم از دنیا رفت، بارها به دلیل خنده‌های کودکانه‌مان تاسف خوردیم، اما واقعیت این است که هم‌اکنون بسیاری از شهروندان ایرانی در گوشه و کنار این کشور، نام‌هایی به مراتب عجیب و غریب‌تر از پتو دارند که حتی گاهی خودشان هم از نامشان ناراضی هستند، اما مرور زمان باعث شده بناچار بنامشان عادت کنند.

مطابق تحقیقات مرکز آمار ایران، نام‌های عجیب ایرانی، ریشه در نام مکان‌های جغرافیایی، حیوانات، گیاهان یا مشتقاتی از صفات مختلف است. مثلا اسامی‌ای مثل «آمریکا»، «اروپا»، «همدان»، «بغداد»، «بندرعباس»، «بوشهر »و «اهواز »از جمله اسامی عجیب مردان ایرانی است که از نام مکان‌های جغرافیایی مشتق شده‌ است.

همچنین برخی اسامی پسرانه هم است که از نام زمان‌های مختلف گرفته شده؛ نام‌هایی چون « امروز » ، « تیر ماه » ، « روزعلی »، «اذان وقت» و نام زنانه « شب چراغ » از جمله این اسامی حیرت‌انگیز است.

نام‌هایی مثل«  پشه »، « تیله گرگ »، « ساس »و « کلاغ  »هم از جمله نام‌های مردانه‌ای است که از نام حیوانات مختلف گرفته شده است.

«زردآلو»، «فلفل»، «گیلاس»، «نخود» و «تریاک»هم در زمره نام‌های نامانوسی است که ریشه معنایی آنها از نام نباتات و خوردنی‌ها گرفته شده است.

نام‌های دیگری همچون  «قیمتی»، «فقیر»، «فتنه»، «قاچاق»، «سوخته»، «آرشیو»، «آسیب»، «اجباری»، «اخی»، «اشتر»، «اهریمن»، «بیابانی»، «فضا»، «فراری»، «کابوس»، «بهداشت»، «علاقه»، «غم»، «غارت »و «لذت »  فقط تنها گوشه‌ای از7549نام نامانوسی است که صاحبان این اسامی عجیب و غریب می‌توانند با مراجعه به مراکز ثبت احوال در شهرشان، بدون هیچ مانعی نسبت به تغییر نامشان اقدام کنند.

محبوب ترین نام خانوادگی بین ایرانیان چیست ؟

ده هزار واژه به عنوان نام خانوادگی انتخاب شده که بیشترین نام خانوادگی که مردم از سال 1297 تا کنون انتخاب کرده اند ، ‘ محمدی’ است. اما نام های خانوادگی ترکیبی با این واژه نظیر میرمحمدی و پور محمدی نیز در کشور فراوانی بسیار دارد.بعد از محمدی ، نام های خانوادگی حسینی ،احمدی و موسوی قراردارند.

پیشینه اختصاص نام خانوادگی به اشخاص در ایران، به سال 1297 شمسی یعنی زمان تاسیس سجل احوال مملکتی و ماده سوم قانون مصوب آن که مقرر می داشت هر رییس خانواده باید برای خانواده خود نام مخصوص اختیار کند و نام خانوادگی تخصیص یافته به نام او ثبت و از آن طریق به هریک از افراد خانواده او تعلق می گیرد و همگی به همان نام منصوب می شدند.

نخستین شناسنامه در تاریخ سوم دی سال 1297 برای خانمی به نام “فاطمه” و نام خانوادگی ایرانی صادر شد که سند آن در گنجینه ثبت احوال موجود است.

آن موقع در حقیقت شناسنامه ها به شکل ورقه هویت سند زده شد که به مرور زمان اطلاعات آن کامل تر و شکل آن به صورت سند چند برگی در آمد.

روند صدور شناسنامه و تخصیص نام خانوادگی ابتدا در تهران و در سال 1304 در شهرستانهای بزرگ شروع شد. اسفند سال 1308 نیز صدور شناسنامه در نمایندگی های ایرانی در خارج از کشور برای اتباع ایرانی شروع شد که نخستین سند از این دست ، در بمبئی هندوستان ، برای ” عبدالحسین سپنتا ” تنظیم شد که نام وی بعنوان کارگردان نخستین فیلم سینمایی ایران با نام “دختر لر” نیز در تاریخ ثبت شده است.

در فرهنگ های لغت فارسی ،‌فامیلی و شهرت را ،” نام خانوادگی” تعریف کرده اند اما برای ترکیب نام خانوادگی فرهنگ نویسان تعریفی بیان نکرده اند.

در اصطلاح حقوقی نیز نام خانوادگی را این گونه تعریف کرده اند: نامی که افراد یک خانواده (یا قسمتی از آنها ) که از نسل یک نفر هستند با آن نامیده می شوند و چون این نام بین آنها مشترک است هریک دارای یک نام اختصاصی یا شخصی است که معمولا در عرف به آن نام گفته می شود.