ویروس اپشتین-بار چیست و چقدر خطرناک است؟

ویروس اپشتین-بار (Epstein-Barr virus (EBV)) که با عنوان ویروس هرپس انسانی ۴ نیز شناخته می‌شود یکی از اعضای ویروس‌های خانواده هرپس یا تبخال است. این ویروس از رایج‌ترین ویروس‌های انسانی است و گفته می‌شود در سراسر جهان یافت شده و نود درصد بزرگسالان را به خود مبتلا می‌کند. بدین ترتیب همه انسان‌ها در برهه‌ای از زندگی خود به این ویروس مبتلا می‌شوند. ویروس اپشتین بار اغلب از طریق ترشحات مایع بدنی، به ویژه بزاق منتقل می‌شود. این بیماری می‌تواند باعث نوعی عفونت واگیر به نام مونونوکلئوسیس یا مونو و دیگر بیماری‌ها شود.

نشانه‌های ابتلا به ویروس اپشتین-بار

نشانه‌های ابتلا به ویروس اپشتین بار می‌توانند شامل موارد زیر باشند که دو تا چهار هفته ادامه خواهند داشت، اما امکان تداوم حالت خستگی تا ماه‌ها نیز وجود دارد:

*خستگی
*تب
*عفونت و التهاب گلو
*تورم غدد لنفاوی زیر گردن (لوزه ها)
*تورم طحال
*تورم کبد
*بثورات پوستی

بسیاری از افراد در دوران کودکی به ویروس اپشتین بار مبتلا می‌شوند. عفونت‌های این ویروس در کودکان معمولاً بدون نشانه است یا نمی‌توان این نشانه‌ها را از دیگر نشانه‌های مربوط به بیماری‌های خفیف کودکانه متمایز کرد. کسانی که نشانه‌های ابتلا به ویروس اپشتین-بار را بروز می‌دهند معمولاً نوجوانان یا بزرگسالان هستند و بین دو تا چهار هفته بهبود خواهند یافت. اما برخی افراد ممکن است ماه‌ها یا حتی هفته‌ها خستگی ناشی از ابتلا به این ویروس را تجربه کنند.

بعد از ابتلا به ویروس اپشتین-بار، ویروس در بدن شما غیرفعال می‌شود. در برخی از موارد ممکن است ویروس بار دیگر فعال شده اگر چه همیشه با نشانه‌ها و عوارض شدید همره نیست، اما افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند ممکن است با فعال شدن مجدد ویروس اپشتین-بار مواجه شده و نشانه‌های آن را بروز دهند.

راه‌های انتقال ویروس اپشتین-بار

ویروس اپشتین بار از طرق زیر منتقل می‌شود:

*بوسیدن
*نوشیدنی و غذا‌های مشترک
*استفاده از فنجان ها، نی‌ها و مسواک‌های مشترک
*لمس کردن اسباب بازی‌هایی که ممکن است کودکان در دهانشان فرود برده باشند

اگر چه ویروس اپشتین بار عمدتاً از طریق ترشحات بدنی و به ویژه بزاق دهان منتقل می‌شود، اما امکان انتقال آن از طریق خون و آب منی در حین رابطه جنسی، تزریق خون یا پیوند اعضا نیز وجود دارد. بدین ترتیب می‌توان انتظار داشت که ویروس اپشتین-بار روی لیوان‌ها و مسواک و اسباب بازی‌هایی که با دهان تماس داشته اند نیز تا زمانی که رطوبت روی آن‌ها حفظ شود، باقی بماند. اولین باری که ویروس اپشتین بار مبتلا می‌شوید، می‌توانید قبل از بروز نشانه ها، تا هفته‌ها ناقل باشید. وقتی ویروس وارد بدنتان شد برای مدت‌ها در حالت غیرفعال باقی می‌ماند و اگر فعال شود، می‌توانید آن را به دیگران منتقل کنید، بدون توجه به اینکه چه مدتی از ابتلای اولیه شما به آن گذشته باشد. پس فرد مبتلا به ویروس اپشتین بار می‌تواند در هر زمانی پس از فعال شدن مجدد ویروس، آن را به دیگران منتقل کند.

چگونگی شناسایی ابتلا به ویروس اپشتین-بار

شناسایی و تشخیص ابتلا به ویروس اپشتین بار بسیار چالش برانگیز است، زیرا عوارض و نشانه‌های آن شبیه بسیاری از بیماری‌های دیگر است. با این وجود از طریق آزمایش خونی که آنتی بادی‌ها را شناسایی کند می‌توان از ابتلا به این ویروس اطمینان حاصل کرد. از هر ۱۰ بزرگسال، ۹ نفر به ویروس اپشتین بار مبتلا می‌شوند

پیشگیری و درمان ویروس اپشتین بار

هیچ واکسنی برای ویروس اپشتین بار وجود ندارد و با نبوسیدن، دوری از اشتراک نوشیدنی و غذا و وسایل شخصی با افرادی که مبتلا به این ویروس هستند می‌توانید از ابتلا به ویروس اپشتین-بار جلوگیری کنید. هیچ درمان خاصی هم برای این عفونت ویروسی وجود ندارد، اما با نوشیدن مایعات کافی برای تامین آب بدن، استراحت کافی، و استفاده از دارو‌های معمول تب بر و مُسکن می‌توان دوره فعال بودن ویروس را به سلامت گذراند.