بواسیر چیست؟ انواع هموروئید، علت و روش های درمان
بیماری بواسیر یا هموروئید عارضه بسیار شایعی است که می تواند هم زنان و هم مردان را درگیر کند.
بر طبق آمار پیش بینی می شود از هر چهار نفر حداقل ۳ نفر بواسیر مبتلا باشند. خونریزی از مقعد و درد و سوزش از مهمترین نشانه های بواسیر است.
از زمان مصر باستان روش های مختلفی برای درمان این بیماری پیش بینی شده است، اما در حال حاضر تنها روش موثر لیزر است که می تواند برای همیشه این عارضه را از بین ببرد.
در ادامه مفصلاً به بررسی این بیماری علائم عوارض و روشهای درمان آن می‌پردازیم:
بیماری بواسیر چیست؟
بیماری بواسیر توده های متورم و برجسته ای است که داخل کانال مقعد یا زیر پوست اطراف آن ایجاد می شود. این توده ها سیاهرگهای هستند که در اثر اعمال فشار دچار اتساع شده و دیواره آنها اصطلاحاً گشاد تر از حالت عادی میشود. وقتی بیماری پیشرفت میکند به این ترتیب این زائده ها بزرگتر شده و ممکن است از مقعد نیز بیرون بزند.
برای درمان این بیماری روشهای مختلفی وجود دارد، که شامل روشهای دارویی، خانگی، جراحی و … میشود. در حال حاضر بهترین روش قطعی و تضمینی برای رفع این بیماری که یک جلسه 30 دقیقه این توده را از بین میبرد، عمل سرپایی بواسیر با لیزر است.
انواع
به طور کلی بواسیر به دو نوع داخلی و خارجی تقسیم می شود.
-
بواسیر داخلی: اگر توده های متورم شده داخل کانال مقعد یا رکتوم باشند. بواسیر از نوع داخلی است، این نوع خود در ۴ درجه مختلف تقسیم بندی میشود.
-
بواسیر خارجی: هرگاه توده های متورم شده زیر پوست اطراف مقعد ایجاد شوند، بواسیر از نوع خارجی است. اگر در این بواسیر لخته های خون تجمع کند، با نام ترومبوزه شناخته میشود. هموروئید ترومبوزه دردناک تر از انواع دیگر است و باید سریع تخلیه و درمان شود.
علت هموروئید
مهمترین علت این بیماری وارد کردن فشار به مقعد است. به طور مثال اولین علت این بیماری یبوست مداوم و مزمن است. یبوست موجب میشود، فرد به جهت تخلیه مدفوع فشار بسیار زیادی را به مقعد وارد کند. در نتیجه این فشار دیواره عروق آسیب دیده و متورم می شوند. به همین ترتیب از دیگر علت‌های این بیماری می توانیم به این موارد اشاره کنیم:
-
یبوست مداوم و مزمن
-
اسهال مداوم و مزمن
-
رابطه جنسی مقعدی
-
بارداری و زایمان
-
کهولت سن
-
بی تحرکی
-
جابجایی اشیای سنگین
-
انجام ورزش هایی که فشار زیادی را به مقعد وارد می کند.
افراد در معرض خطر
به طور کلی همه افراد و زنان و مردان در معرض این بیماری هستند، اما شرایط زیر می تواند خطر بواسیر را افزایش دهد. با بالا رفتن سن،عضله های مقعد توانایی خود را از دست می‌دهند و بیشتر در معرض آسیب هستند. از دیگر عللی که خطر ابتلا به این بیماری را افزایش می دهند، می توانیم به این موارد اشاره کنیم:
-
مصرف سیگار و دخانیات
-
سابقه خانوادگی ابتلا به بواسیر
-
زن بودن
-
داشتن شغل های اداری که کمتری دارند.
علائم بواسیر چیست؟
علائم و نشانه های بیماری ممکن است در افراد مختلف متفاوت باشد و بسته به درجه و نوع هموروئید کمی متفاوت باشد. اما به طور کلی می توان گفت فردی مبتلا به این بیماری ممکن است برخی از نشانه های زیر و یا همه موارد را داشته باشد.
-
درد مقعد؛ این درد می‌تواند در تمام طول روز احساس شده و با دفع مدفوع شدت بگیرد.
-
خونریزی از مقعد، مشاهده خون در مدفوع یا مشاهده خونریزی دستمال توالت
-
سوزش و خارش مقعد
-
احساس مداوم نیاز به دفع به‌خصوص در نوع داخلی
-
لمس توده های متورم خارج از مقعد در نوع خارجی
-
بیرون زدن زائده های گوشتی از مقعد در نوع داخلی
عوارض
هموروئید از بیماریهای خطرناک و کشنده محسوب نمی‌شود، اما باید در اولین فرصت درمان شود، چرا که روند زندگی عادی را دچار اختلال کرده و درد شدیدی را ایجاد میکند.
از عوارض درمان نکردن بیماری می توانیم به این موارد اشاره کنیم:
-
درد شدید مقعد
-
خونریزی و ابتلا کم خونی
-
عفونت
تشخیص
تشخیص هموروئید معمولاً چندان مشکل نیست. کار تشخیص بیماری با بررسی علائم و نشانه‌ها و سابقه خانوادگی بیماری شروع میشود. در نهایت با انجام یک معاینه ساده مقعد پزشک می تواند بیماری را تایید و یا رد کند. در مواردی نیز ممکن است، پزشک انجام کولونوسکوپی یا پروکتوسکوپی را تجویز کند.
درمان هموروئید
درمان بیماری با روشهای مختلفی انجام میشود. اما هیچ یک از این روشها به اندازه لیزر اثرگذار نیستند. روشهای خانگی و دارویی نیز به جهت کنترل علائم پیش‌بینی شده ولی هیچ تاثیری در از بین بردن توده هموروئید ندارد و فقط می‌توانند درد، سوزش و خارش را تسکین دهند.
از مهمترین روشهای درمان این بیماری به ترتیب اولویت می‌توانیم به این موارد اشاره کنیم:
درمان بواسیر با لیزر
درمان بواسیر با لیزر شامل تابش اشعه لیزر و از بین بردن توده هموروئید بدون درد و خونریزی، و یا زخم است. لیزر سرپایی بدون نیاز به بیهوشی و در کمتر از نیم ساعت در مطب پزشک انجام می شود.
با انجام یک جلسه لیزر می‌توان برای همیشه با بواسیر خداحافظی کرد. لیزر برخلاف دیگر روش ها عوارض مشکلاتی مثل آسیب دیدن عضله و بی اختیاری در کنترل مدفوع و یا درد و خونریزی را ندارد.
عمل جراحی
عمل جراحی روش سنتی و قدیمی تر درمان بواسیر است که اغلب در بیمارستان و تحت بیهوشی کامل انجام میشود. این روش با استفاده از تیغ جراحی توده متورم را بریده و بخیه میزنند. این عمل مدت کوتاهی به طول می انجامد، ولی باید حداقل یک شب را در بیمارستان بستری باشید. بعد از عمل جراحی نیز بیمار باید یک هفته را در منزل استراحت کند تا زخم ها ترمیم شود.
از معایب جراحی می‌توانیم این موارد اشاره کنیم:
-
بستری در بیمارستان
-
صرف هزینه بیشتر
-
درد و خونریزی
-
احتمال عود مجدد بیماری
-
دوران نقاهت طولانی
درمان خانگی بواسیر
روشهای خانگی نمی‌تواند درمان قطعی بیماری هموروئید باشد، اما می‌تواند در کنترل علائم بیماری موثر میکند. از مهمترین روشهای خانگی می‌توانیم به این موارد اشاره کنیم:
-
مصرف فیبر بیشتر می‌تواند با نرم کردن مدفوع و دفع راحت تر در آن جلوگیری از اعمال فشار به مقعد به درمان بیماری کمک کند.
-
نوشیدن ۸ لیوان آب در طول روز می‌تواند مدفوع را نرم کرده و از اعمال فشار جلوگیری کند.
-
ورزش و تحرک روزانه حداقل برای ۳۰ دقیقه در طول روز
-
پرهیز ا زور زدن در توالت برای دفع مدفوع
-
پرهیز از به تاخیر انداختن دفع مدفوع
-
نشستن در آب گرم می تواند در کاهش درد هموروئید موثر باشد.
-
استفاده از کمپرس سرد می‌تواند به سرعت درد را تسکین دهد.
