با خواص عسل،این خوراکی جادویی آشنا شوید
عسل ما را یاد چیزهای مختلف میاندازد؛ یاد «بامزی»، خرس کوچولو و بانمکی که عاشق عسل بود، یاد «وینیپو» که برای به دست آوردن کندوی عسل روی درخت حاضر بود نیش هزاران زنبور را به جان بخرد.
انواع عسل بر اساس نوع گل
عسل بر حسب اینکه متعلق به کدام گل باشد، خواص درمانی متفاوتی پیدا میکند اما بهطور کلی به سه دسته تقسیم میشود:
عسل مخلوط
اغلب عسلهای بازار، عسل مخلوط هستند. تولیدکنندهها، انواع عسلهای حاصل از گلهای مختلف را با هم مخلوط میکنند تا به رنگ، طعم و دیگر خصوصیات مطلوب و یکنواخت برسند.
عسل جنگلی
این نوع عسل از چند نوع گیاه وحشی که هر سال در مناطق خاصی میرویند به دست میآید و به دلایل آب و هوایی، مزه و طعم آن ممکن است از سالی به سال دیگر متفاوت باشد. یک طورهایی میتوانیم به این عسل بگوییم عسل وحشی!
عسل تکگل
این نوع عسل، حاصل زنبورهایی است که در منطقه مشخصی نگهداری شدهاند و تغذیهشان از گردههای یک نوع گل است. عسل تکگل، اغلب دارای طعم و رنگ مخصوص بهخود است و انواعی دارد:
عسل بهار نارنج: قلبتان را تقویت میکند و برای آرامش اعصاب و بیخوابی مفید است.
عسل آویشن: رفع عفونتهای عمومی، تقویت بینایی، کاهش دهنده علایم صرع و تشنج، درمان تنگی نفس و درمان دردهای مفاصل، بعضی از خاصیتهای این نوع عسل هستند. عسل آویشن، همچنین مقوی مغز و اعصاب و انرژی زاست و برای تقویت حافظه، عادتهای ماهیانه دردناک، دردهای شکمی و روده، سرفه، گلو درد و دیابت بیمزه مفید است.
عسل ریحان: اگر میگرن یا کم خوابی دارید، این عسل کمکتان میکند.
عسل اقاقیا: ملین و خوابآور است و مفید برای ناراحتیهای صفرا، کمخونی و ضعف سیستم ایمنی. این عسل همچنین برای عفونتهای زنانه، ناراحتیهای چشمی و رشد کودکان و اعصاب والدینشان هم مناسب است. عسل اقاقیا اگر با سیب مصرف شود بهترین آنتی بیوتیک است برای سرماخوردگی.
عسل جعفری: تقویت مغز و حافظه، کاهش نفخ و کمک به بهبود گرفتگی عروق و ناراحتیهای روده، از خاصیتهای این عسل است.
عسل آفتابگردان: نرمکننده سینه است و مفید برای ناراحتیهای ریه و حنجره و مسکن سرفه و سرماخوردگی.
عسل گشنیز: سرفههای تحریکی و دردهای عضلانی را درمان میکند و برای آفت دهان، تقویت لثه و درمان زکام و اسپاسم ماهیچهای هم بسیار مفید است.
عسل شوید: مقوی معده است و مناسب برای زیاد کردن شیر مادر، از طرفی هم آرامبخش و حاوی اسیدهای معدنی است.
عسل سیاهدانه: ضد دردهای مفاصل، ضد سرفه، تصفیه کننده خون، ضد دردهای قاعدگی و ضد سنگ کلیه و مثانه است.
عسل اوکالیپتوس: ضدمالاریا، ضد آنفلوآنزا، ضدسرماخوردگی و ضدبرونشیت است.
عسل یونجه: ملین، خونساز، ضد سرفه و مقوی مغز و اعصاب است، حافظه را هم افزایش میدهد. اگر خون دماغ میشوید خوردن این عسل برایتان مناسب است.
عسل مریمگلی: ضد عفونت بدن، مقوی معده، نافع برای سرفه و ضد عفونی کننده دستگاه گوارش است.
عسل مرکبات: ضد تهوع و سم، نرمکننده سینه و برای سرماخوردگی مفید است. کاهش ورمهای بدن، ضدعفونی کننده، تصفیهکننده خون، اشتها آور، کاهش کلسترول و ضد باکتری و قارچ بودن هم از دیگر خاصیتهای عسل مرکبات است.
عسل بابونه: کاهش تب، میگرن، سردرد، آرتروز، حساسیت و فشار خون تنها چند نمونه از خواص این عسل است. عسل بابونه برای دردهای استخوانی، تقویت سیستم ایمنی بدن، تقویت مغز و حافظه، التهاب مغز، احتقان ریوی و انواع ورمها هم بسیار مفید است.
عسل کنار: ضد کمخونی، مقوی، انرژیزا، فعال کننده حافظه و رشد کودکان و مسهل صفراست، حرارت بدن را فرو مینشاند و برای تقویت قوای جنسی و تقویت اعصاب هم مناسب است.
عسل گون: مقوی مغز و اعصاب، انرژیزا، خوابآور، ملین و تقویتکننده معده است. برای تقویت حافظه، کمخونی، زخمهای چشم و درد چشم هم مفید است.
شناخت عسل واقعی از عسل تقلبی کار چندان دشواری نیست. برای کسی که به آزمایشگاه دسترسی ندارد یک راه بیشتر برای تشخیص عسل وجود ندارد و آن هم استفاده از ابزارهایی است که بدنش در اختیار او گذاشتهاست. با چشمانش شکل ظاهری عسل را میبیند، با بینیاش آن را بو میکند و با زبانش آن را مزه مزه میکند. اگر عسل، عطر و طعم گلها را داشتهباشد، واقعی است اما عسلی که بوییدن آن باعث عطسه شود و چشیدنش گلو را بسوزاند، به احتمال زیاد تقلبی است.
روشهای دیگر تشخیص عسل اصل:
ریختن عسل در آب سرد: اگر مقداری عسل طبیعی را در یک لیوان آب سرد بریزید، میبینید که عسل کاملا حالت چسبندگی خود را حفظ میکند و خیلی سخت و دیر در آب سرد حل میشود اما عسل تقلبی سریع در آب حل میشود. اگر عسل را داخل لیوان محتوی آب بریزید، چنانچه به صورت عمودی وارد لیوان شود و بهسرعت حل نشود و در ته لیوان جمع شود، عسل مطلوبی است. عسلی که هنگام ریختن در آب حل شود، خلوص کمتری دارد.
رس زدن عسل: رس زدن به معنای رسوب کردن و کدر شدن عسل است. برخلاف تصور عمومی عسل طبیعی به دلیل داشتن «دیاستاز» (دیاستاز، یکی از آنزیمهای اصلی عسل و عامل شکستن قندهای ترکیبی و تبدیل آنها به قندهای ساده است.) بعد از مدتی تهنشین میشود و رس میزند؛ یعنی ذرات قند عسل متبلور میشود و عسل مانند روغن نباتی سفت میشود. تفاوت آن با شکرک زدن که در مربا ایجاد میشود، این است که بلورهای عسل رس زده خیلی ریزتر از بلورهای مربای شکرک زده است.
مزه کردن: عسل طبیعی، علاوه بر شیرینی خاص، دارای مزه و طعم ویژهای است که عسلهای مصنوعی فاقد آن هستند؛ باید توجه داشت که عسل مصنوعی بیشتر مزه شیرینیِ شکر میدهد تا مزه خالص عسل. عسل طبیعی به سرعت در دهان آب میشود و پس از مصرف ایجاد انرژی میکند، در حالیکه عسل غیرطبیعی طعم آبنبات میدهد. اگر مصرفکننده حرفهای عسل خالص شوید بدون زحمت قادر خواهید بود عسل غیرواقعی را بشناسید.
عطر و بوی طبیعی: اگر درپوش عسل مدتی بسته باشد هنگام باز کردن درپوش، بو و رایحه مطبوع عسل طبیعی را میتوانید استشمام کنید.
از ویژگیهای مهم عسل، خاصیت میکروبکشی آن است. عسل یک ضد عفونیکننده طبیعی است؛ تحقیقات انجام شده در سالهای اخیر نشان میدهد گذاشتن آن روی زخمها مانع عفونت میشود. از آنجا که عسل حاوی مواد آنتی باکتریایی است، به خوبی باعث بهبود زخم ها می شود. عسل نوعی تشعشعات رادیواکتیوی نیز دارد که میتواند در مبارزه با عفونتها موثر باشد. خواص دیگر عسل را با هم میخوانیم:
خوراکی زود هضم
عسل به راحتی هضم میشود. مولکولهای قند موجود در آن میتواند بهراحتی به دیگر قندها تبدیل شود، به همین دلیل حتی حساسترین معده هم میتواند آن را بهسادگی هضم کند.
ضد سرطان
عسل منبع بسیار خوبی از آنتی اکسیدان است و به همین دلیل نقش بزرگی در جلوگیری از سرطان و همچنین بیماریهای قلبی دارد.
شیرینی کم کالری
سطح کالری عسل پایین است. عسل در مقایسه با دیگر مواد قندی 20 درصد کمتر کالری دارد. بهاین ترتیب هر چند انرژی عسل بسیار بالاست، اما باعث چاقی و اضافه وزن نمیشود.
ماده فاسد نشدنی
عسل هرگز فاسد نمیشود. میتوان آن را در دمای اتاق نگهداری کرد ونیازی به یخچال ندارد.
ضدآلرژی
عسل در درمان آلرژیهای فصلی برای ساکنان مناطقی که عسل از گلهای همان منطقه به دست آمده، بسیار مفید است.
عسل و کلیه
عسل ضد عفونیکننده مجاری ادرار است. مخلوط عسل با آب مقطر، باعث زیاد شدن ادرار، رفع تشنگی و خرد شدن سنگ کلیه و مثانه میشود.
عسل و بیماری قلبی
عسل به دلیل داشتن گلوکز که هم زود تجزیه میشود و هم انرژیزاست، تأثیر مهمی روی عضلات قلب دارد و باعث تحریک و تقویت قلب و گشاد شدن رگها میشود. عسل جریان خون را افزایش میدهد، فشار خون را تنظیم و از سکته قلبی جلوگیری میکند. عسل، همچنین چربیهای اطراف قلب را آب میکند و به همین دلایل، مصرف آن به سالخوردگان و بیماران قلبی توصیه میشود. مصرف یک لیوان شربت عسل ولرم (عسل محلول در آبمیوه) قبل از خواب، برای درمان بیخوابی بیماران قلبی بسیار مناسب است.
عسل و سیستم عصبی
عسل برای اعصاب مفید است. بیخوابی، سر درد و ناتوانی را در این نوع بیماریها کاهش میدهد. ناتوانی عصبی را از بین میبرد و سیستم اعصاب مرکزی را تقویت میکند.
عسل برای ریه، کبد، چشم و دیگر قضایا
عسل در درمان عفونتهای ریه بسیار موثر است. شربت عسل برای از بین بردن سرفه و خلط سینه فرد مبتلا به سل، مفید و موثر است. عسل برای بیماریهای روده، کبد و چشم مناسب است و برای تقویت حافظه هم مادهای معجزهگر است.
در گرمای تابستان که روزهای طولانی باعث عطش بسیار می شود، محلول آب ولرم و عسل، یا آب لیمو و آب و عسل را از یاد نبرید. در ضمن عسل به علت داشتن مواد معدنی، اگر همراه شیر مصرف شود یک غذای کامل را تشکیل میدهد.
بعضی از محققان تأکید میکنند که به مدت 12 هفته میتوان به عنوان غذا فقط از شیر، عسل و ویتامین استفاده کرد بدون اینکه در بدن هیچ گونه کمبودی از نظر مواد غذایی پدیدار شود (البته این صرفا یک نقل قول است و نویسنده این متن، چنین چیزی را توصیه نمیکند. طبیعتا هرنوع رژیمی باید زیرنظر پزشک باشد).
میوههای خشک در عسل
یک خوراکی خوشمزه دیگر که موقع احساس ضعف به دادتان میرسد، مخلوط عسل و انواع مغزها یا میوههای خشک شده است که خودتان بهراحتی میتوانید آن را در خانه تهیه کنید. کافی است در یک شیشه مقداری مغز از جمله بادام، پسته، کنجد و... بریزید و آن را با عسل پر کنید. عسل کمکم وارد مغزها میشود و یک خوراکی مقوی و خوشمزه برای لحظات افت قند در اختیار دارید.
عسل به جای شکر
بهتر است تا جایی که میتوانید نوشیدنیهای خود را به جای شیرین کردن با شکر، با عسل شیرین کنید. حتی نوشیدنی پرطرفدار چای را؛ یک ظرف کوچک عسل، همیشه در محل کار و درس به همراه داشتهباشید و این کار را به یک عادت خوب تبدیل کنید.
* عسل حاوی حدود ۵۵ درصد فروکتوز، (قند میوه) است که این قند توسط کبد پردازش میشود اما با وجود تفاوت شیمیایی، بدن ما هنوز به عسل به عنوان یک قند مانند شکر واکنش نشان میدهد؛ بنابراین مصرف زیاد آن انسان را حتی دچار بیماری دیابت نیز میکند. اتفاقی که در مصرف بیش از حد عسل در بدن میافتد دقیقا مشابه مصرف زیاد شکر است. قند دریافتی زیاد لوزالمعده را وادار به تولید انسولین اضافی میکند و مازاد آن در بدن به صورت چربی ذخیره میشود که این رخداد دقیقا آغاز فرایند چاق شدن انسان است. مشکلات قلبی و بیماریهای کبدی عوارض دیگر زیادهروی در مصرف هر نوع قند حتی عسل است.
* مصرف عسل در کودکان زیر دو سال بههیچ وجه توصیه نمیشود. پزشکان میگویند دادن عسل به بچههای دو ساله و کوچکتر امکان ابتلا به «بوتولیسم» کودکان را افزایش میدهد؛ چون اگر عسل آلوده به میکروب بوتولیسم باشد، این میکروب در دستگاه گوارش کودک تکثیر میشود. علایم ابتلای کودک به بوتولیسم شامل یبوست، آبریزش از دهان، ضعف و بیحالی، کاهش اشتها، اختلال در عمل مکیدن و ناتوانی در کنترل سر است.
* قبلا درباره راههای تشخیص عسل اصل از تقلبی گفتیم اما لازم است بدانید اهمیت تشخیص عسل اصلی فقط به دلیل خواص آن نیست بلکه به دلیل مضرات عسل تقلبی است. عسل تقلبی حاوی قند و شکر مصنوعی و بسیار مضر است؛ عسل تقلبی مانند قند، شکر، شیرینی و نوشابه گلوکز خون را بهسرعت افزایش میدهد و مصرفش بهویژه برای بیماران سرطانی مضر است. پوسیدگی دندانها، افزایش سطح تریگلیسیرید خون و برهم زدن تعادل املاح بدن تعدادی از پیامدهای مصرف عسل تقلبی است.
* عسل همچنین برای کسانی که به گردههای گیاهان حساسیت دارند، میتواند باعث ایجاد واکنش آلرژیک شود. بنابراین مصرف عسل در این افراد ممکن است جوش، کهیر، مشکلات تنفسی و اختلال در بلع ایجاد کند.
* عسل بهطور طبیعی دارای کمی اسید است و مواجهه زیاد با اسید باعث فرسایش و تخریب مینای دندان میشود؛ عسل همچنین در صورت مصرف بیش ازحد به پوشش داخلی مری، روده و معده آسیب می زند و به ریفلاکس اسید منجر می شود. مشکلات گوارشی مانند دردهای شکمی، نفخ و اسهال هم از عوارض زیادهروی در مصرف عسل است.