وسواس جنسی چیست و درمان آن کدام است؟

وسواس به معنی عقاید، افکار، تکانه‌ها یا تصورات تکرار شونده و بادوام است که تجربه‌ای مزاحم و خسته کننده برای فرد ایجاد میکند که بخش عمده‌ای از انرژی مغزی او را مصرف میکند.

در مورد مسائل جنسی هم میتوان گفت که افکاری ناخواسته و آزار دهنده هستند که به دلیل تجربیات بد یا استرس‌های محیطی شدید یا افسردگی و سایر اختلالات روانی بوجود می‌آید که تنوع بسیار زیادی دارد.

از آنجایی که مسائل جنسی در کشور ما یک تابو هستند و آگاهی کمی در موردشان به افراد داده می‌شود، افرادی که دچار وسواس جنسی می‌شوند با خودشان تصور میکنند که یک منحرف جنسی هستند.

وسواس جنسی افکار و تصاویر جنسی است که فرد در موقعیت‌های مختلف آن‌ها را تجربه میکند، یکی از انواع وسواس‌های جنسی میتوان تصاویر یا افکار جنسی در رابطه با محارم باشد که میتواند به صورت تصور کردن بوسیدن یا رابطه جنسی با فرد در فکر بیمار، تکرار شود بدون این که واقعا انجام شده باشد.

وسواس جنسی رواج زیادی دارد و تقریبا یک چهارم افراد وسواسی دارای وسواس جنسی هستند. البته به طور قطع می‌توان گفت که اغلب بیمارانی که دچار وسواس جنسی شده اند با مراجعه به مشاور مجرب میتوانند مشکلشان را درمان کنند.

وسواس جنسی چیست؟

وسواس جنسی باعث می‌شود که فرد نتواند از رابطه جنسی لذت ببرد و همسرش را هم کلافه می‌کند و به طور کلی کیفیت رابطه جنسی را از بین می‌برد؛ بنابراین شناخت وسواس جنسی میتواند به شما کمک کند که سریعتر درمان را شروع کرده و به زندگی زناشوییتان سر و سامان بدهید.

در وسواس جنسی، ممکن است افکار جنسی به زور وارد ذهن فرد شوند حتی اگر هیچگاه به عمل منجر نشوند، ولی میتوانند به قدری فکر فرد را درگیر کند که کار و فعالیت‌های اجتماعی را برایش غیر ممکن نمایند. مثلا حتی یک کار ساده مثل نوازش مو‌های یک کودک ممکن است منجر به هجوم افکار جنسی غیر قابل تحمل در ذهن فرد شود.

وسواس جنسی میتواند به صورت وسواس فکری – عملی یا شخصیت وسواسی بروز کند که هر دوی آن‌ها میتواند رابطه جنسی را مختل کنید.

به عنوان مثال:

فردی که وسواس تمیزی دارد هنگام رابطه جنسی مدام نگران است که جایی کثیف نشود یا فورا به حمام برود و خودش را بشوید.

کسی که وسواس نظم دارد هنگام رابطه جنسی نگران زمان بندی هایش است و میترسد که به کار‌های دیگرش نرسد.

شخصیت وسواسی از آنجا که فردی کمال گراست همیشه نگران است که نتواند به اندازه کافی خوب باشد و درگیر کمبود‌های ظاهری اش می‌شود.

برخی افکار جنسی وسواسی حالت انحرافی می‌گیرد و باعث بروز تشویش فکری شده و فرد مجبور می‌شود برای رفع اضطراب کار‌های اشتباهی انجام دهد مثلا فرد متاهلی که درگیر وسواس خیانت به همسرش می‌شود یا فردی که درگیر وسواس برقراری رابطه جنسی با کودکان می‌شود.

برخی افرد وسواس به زبان آوردن کلمات جنسی را دارند.

برخی افراد هنگام صحبت کردن با جنس مخالف یا حتی موافق درگیر افکار جنسی منحرف می‌شوند.

برخی افراد در اثر افکار وسواسی انحرافی درگیر خودارضایی وسواسی می‌شوند.

تفاوت وسواس جنسی با خیال پردازی جنسی

تفاوت اصلی وسواس جنسی با خیال پردازی جنسی در لذت جویی ست، افرادی که خیال پردازی جنسی میکنند از خیال پردازی خود احساس لذت دارند، ولی افراد یکه دچار افکار وسواس جنسی شده اند بابت حضور این افکار در ذهنشان احساس شرم و گناه دارند.

خیال پردازی جنسی به صورت خودخواسته و خود آگاه است و برای فرد خوشایند هستند، ولی افکاری وسواسی جنسی معمولا ناراحت کننده هستن و به طور ناخواسته وارد ذهن فرد می‌شوند و برایش مزاحم و دردسر ساز هستند که در حالت شدید و مداوم میتواند باعث احساس گناه، عذاب وجودان، ناتوانی، شرمندگی و غیر معمولی بودن شوند.

انواع افکار وسواسی جنسی

افکار جنسی مزاحم در زنان معمولا با تصورات عاطفی همراه است، ولی افکار جنسی مزاحم در مردان با تصور بدن شکل میگیرد.

به طور کلی افکار جنسی مزاحم در ۴ گروه قرار می‌گیرند:

۱ – افکار جنسی در ارتباط با شریک جنسی مشخص

۲ – افکار مربوط به آزار جنسی مثل تجاوز به دیگران یا تجربه مورد تجاوز قرار گرفتن

۳ – افکار همجنس گرایانه

۴ – افکار جنسی مرتبط با افراد مشهور

نمونه‌هایی از وسواس جنسی

۱ – مراجعی که همیشه تصورات جنسی نسبت به پسر همسایه دارد و با وجودی که در واقعیت هیچ آسیبی به کودک نرسانده، ولی از نظر ذهنی به قدری تحت فشار قرار گرفته که تصور می‌کند به کودک آسیب جنسی رسانده است و از این افکار دچار وحشت شده و قادر نیست این افکار را از ذهنش خارج کند.

افردی که درگیر وسواس جنسی می‌شوند ممکن است ساعت‌های زیادی را صرف اطمینان دادن به خودشان کنند که خطایی مرتکب نشده اند و ممکن است مدام از همسر، همکار دوست یا اطرافیان در این مورد سوالاتی بپرسند تا فکرشان را آرام کنند.

۲ – افکار وسواسی جنسی میتواند به صورت تمایل و تصاویر در رابطه با جنس مخالف باشد مثلا مراجعی که با دیدن هر فردی از جنس مخالف با خودش فکر میکند، نکند افکار جنسی در موردش داشته باشد یا بخواهد با او رابطه جنسی داشته باشد یا حرف جنسی‌ای از دهانش نپرد.

۳ – افرادی که دچار افکار جنسی و رابطه با اعضای خانواده می‌شوند و ممکن است که تصویر برهنه یکی از اعضای خانواده یا تصور رفتار جنسی خاصی با آن‌ها جلوی چشمشان بیاید، این افراد دچار عذاب وجدان شدید می‌شوند و از انواع تنبیه‌ها مثل حبس کردن خودشان در اتاق، سر به زیر نگاه کردن، سرکار ماندن تا دیروقت و هر کار دیگری که تماسشان را با خانواده محدود کند، استفاده می‌کنند.

۴ – برخی افکار جنسی ممکن است نگرانی از گرایش جنسی باشد مثلا فرد با وجودی که هیچ فعالیت جنسی همجنس گرایی ندارد با خودش بگوید: " نکند من همجنس گرا هستم " این افکار آزار دهنده زمانی بیشتر می‌شود که به استخر و باشگاه بروند و افراد هم جنس خودشان را جذاب ببینند و ساعت‌ها فکرشان را درگیر شواهدی کند که به خودش اثبات کند همجنس گرا نیست و مدام از اطرافیان بخواهد که دراین مورد به او اطمینان بدهند.

چنین فردی ممکن است برای این که به خود بقبولاند همجنس گرا نیست شروع به خودارضایی یا رابطه‌های متعدد با غیر همجنس نماید.

علایم وسواس جنسی

وسواس جنسی نوعی وسواس فکری است که پیامد‌های نگران کننده‌ای دارد و باعث ضصطراب و شرم در فرد مبتلا می‌شود. این افکار مزاحم ماهیت جنسی دارد و فرد از ورودشان به ذهنش دچار احساس گناه و عذاب وجدان می‌شود و به دلیل این که کنترلی بر آن‌ها ندارد نمیتوند رابطه جنسی و زناشویی موفقی را تجربه کند.

علایم وسواس جنسی که در مورد موضوعات زیر به ذهن فرد هجوم می‌آورند به طور کلی عبارتند از:

- افکاری که درباره رابطه جنسی با حیوانات است.

- افکاری که درباره رابطه جنسی با محارم است.

- افکار جنسی که درباره سواستفاده جنسی به حالت فاعل یا مفعول است.

- افکاری که درباره خیانت است.

- افکاری که درباره سادیسم و مازوخسیم است.

- افکاری که درباره بردگی جنسی است.

- افکارجنسی که درباره جسد و بدن مرده است.

- افکاری که درباره میل جنسی به فرزند، کودکان زیر سن قانونی، دوستان یا نزدیکان است.

- افکاری که درباره رابطه جنسی غیر معمول مثل همجنس گرایی است.

روش‌های کنترل وسواس جنسی

در صورتی که با افکار جنسی ناراحت کننده و مزاحم روبرو هستید میتوانیدبا گام‌های زیر این افکار را بهتر کنترل کنید:

تمرین تنفس عمیق برای کم کردن اضطراب

پذیرش افکار مزاحم به عنوان افکار مزاحم وسواسی بدون سرزنش کردن و قضاوت خودتان

پذیرش این که این افکار به صورت خودکار به ذهنتان می‌آیند و خودخواسته نیستند و میتوانید ناظرشان باشید، ولی آن‌ها را نادیده بگیرد

اجتناب از سرکوب افکار

ریشه یابی منبع اضطراب و کنترل آن

پیدا کردن علت ریشه‌ای این ا فکار

مشغول نگه داشتن جسم و ذهن با فعالیت‌ها و افکار مثبت

درمان وسواس جنسی

افکار جنسی آزار دهنده در صورتی که شدید و دائمی شوند باعث می‌شود که فرد با خودش بگوید بالاخره یک روزی این رفتار را انجام میدهم و همین فکر باعث ازار بیشتر او می‌شود.

انواع وسواس جنسی قابل درمان است. معمولا برای درمان وسواس جنسی از مشاوره و هیپنوتیزم درمانی، دارو درمنی، غرقه سازی یا مواجهه درمانی، شناخت درمانی یا درمان شناختی – رفتاری استفاده می‌شود.

همه وسواس‌ها ناشی از اضطراب درونی هستند بنابراین برای درمان افکار جنسی مزاحم باید اضطراب درونی فرد را درمان کرد.

برخی از روانشناسان معتقدند که سرکوب افکار مزاحم به جای این که آن‌ها را کمرنگ کند باعث تقویت بیشترشان می‌شود بنابراین اولین قدم برای درمان وسواس جنسی، پذیرش آن بدون قضاوت و سرزنش است.

از آنجا که کنار گذاشتن افکار از کنار گذاشتن رفتان، سخت‌تر است بنابراین ممکن است در اولین مراجعان به روانشناسی که درک درستی از مشکل شما ندارد، نتوانید بهبود پیدا کنید و موفق به کنار گذاشتن افکار وسواسی جنسی شوید.

در روش‌های درمان شناختی رفتاری، در ابتدا روانشناس باید تشخیص د هد که چه نوع فکری باعث می‌شود که افکار وسواسی در ذهن شما باقی بمانند و بعد از شناسایی درست میتواند راه‌های مبارزه با این افکار را به شما بیاموزد.

در مورد افکار وسواسی جنسی که مدام به ذهن حمله می‌کنند تکنیک‌هایی طراحی می‌شود تا فرد توانایی مقابله با این افکار را پیدا کند.

اصل درمان شناختی رفتاری برای وسواس، استفاده از خو گیری یا عادت است. خو گرفتن به معنی عادت کردن با استفاده از تمرین مکرر است.

افرادی که وسواس جنسی راجع به قشر خاص مثل کودکان دارند یا موضوع، مکان یا اشیا خاص مثل کفش، لباس زیر، فیلم یا افراد خاص در خیابان باعث هجوم افکار جنسی به ذهن او می‌شوند معمولا برای ردمان باید سعی کنند از قرار گرفتن در این موقعیت‌ها اجتناب کنند یا از ذکر‌ها و دعا‌های مختلف برای پاک شدن این افکار در ذهنشان استفاده کنند.