شقاق چیست + معرفی 6 روش درمانی

​شقاق مقعدی یک پارگی یا بریدگی کوچک در پوشش مقعد است که می تواند باعث درد، خونریزی و ناراحتی در حین اجابت مزاج شود. این یک بیماری شایع است که می تواند در اثر یبوست، اسهال یا ضربه به ناحیه مقعد ایجاد شود. شقاق مقعدی معمولاً با داروهای بدون نسخه، تغییرات رژیم غذایی و اصلاح سبک زندگی قابل درمان است. در برخی موارد، مداخله پزشکی ممکن است برای کمک به بهبود شقاق ضروری باشد.

علائم انواع شقاق حاد و مزمن

ذکر یک نکته ی اساسی در این میان مهم و ضروری به نظر می رسد و آن این است که برخی از علائم و نشانه های شقاق مانند خونریزی با علائم و نشانه های برخی بیماری های گوارشی خطرناک از جمله سرطان روده مشابه است. 

علائم شقاق مقعدی بسته به شدت و مدت زمان بیماری می تواند متفاوت باشد. در اینجا انواع مختلف علائم شقاق مقعدی از حاد تا مزمن آورده شده است:

1. علائم شقاق مقعدی حاد:

• درد در حین یا بعد از اجابت مزاج
• خون قرمز روشن روی دستمال توالت یا در مدفوع
• خارش یا سوزش در اطراف مقعد
• اسپاسم عضلانی در اسفنکتر مقعد (کرامپ مقعدی)
• احساس یک توده کوچک یا برچسب پوستی در نزدیکی دهانه مقعد

در صورت مشاهده ی هر گونه علامتی مشابه با علائم زیر بهتر است که برای بررسی دقیق تر به پزشک متخصص شقاق مراجعه کنید.

2. علائم شقاق مزمن مقعد:

• درد مداوم یا عود کننده که اغلب به صورت تیز یا سوزش توصیف می شود
• خونریزی که ممکن است بیشتر متناوب یا مزمن باشد
• مشکل در دفع مدفوع (یبوست) یا مدفوع شل (اسهال)
• شقاق ممکن است در طول زمان عمیق تر یا گسترده تر شود
• تغییرات پوستی اطراف مقعد، مانند برچسب های پوستی یا بافت هیپرتروفی شده

توجه به این نکته ضروری است که شقاق مزمن مقعد ممکن است منجر به عوارضی مانند عفونت، تشکیل آبسه یا ایجاد فیستول شود. اگر علائم مداوم یا شدید را تجربه می کنید، ضروری است که به دنبال ارزیابی پزشکی و درمان باشید تا از عوارض بیشتر جلوگیری کنید و بهبودی را بهبود بخشید.

روشهای درمان شقاق مقعدی صفر تا صد

​

چندین گزینه درمانی برای شقاق مقعدی وجود دارد، از اقدامات محافظه کارانه تا روش های تهاجمی تر. در اینجا چند روش رایج برای درمان شقاق مقعدی آورده شده است:

1. تغییر رژیم غذایی و سبک زندگی:

• افزایش مصرف فیبر: مصرف غذاهای پرفیبر یا مصرف مکمل های فیبر می تواند به نرم شدن مدفوع و راحت تر دفع آن کمک کند و فشار روی کانال مقعد را کاهش دهد.
• نوشیدن آب زیاد: هیدراته ماندن نیز می تواند به نرم شدن مدفوع و جلوگیری از یبوست کمک کند.
• اجتناب از زور زدن در حین اجابت مزاج: زور زدن می تواند شقاق مقعد را بدتر کند، بنابراین مهم است که از فشار دادن بیش از حد در حین اجابت مزاج خودداری کنید.
• حمام سیتز: خیساندن ناحیه مقعد در آب گرم به مدت 10 تا 15 دقیقه چندین بار در روز می تواند به کاهش درد و بهبودی کمک کند.

2. داروهای موضعی:

• کرم ها یا پمادهای بدون نسخه حاوی بی حس کننده های موضعی (مانند لیدوکائین) یا هیدروکورتیزون می توانند به تسکین درد و خارش ناشی از شقاق مقعدی کمک کنند.
• پماد نیتروگلیسیرین: این دارو به شل شدن عضله اسفنکتر داخلی مقعد کمک می کند و با افزایش جریان خون در آن ناحیه باعث بهبودی می شود.

3. تزریق سم بوتولینوم:

• در مواردی که عضله اسفنکتر داخلی مقعد سفت شده و باعث اسپاسم می شود، تزریق سم بوتولینوم (بوتاکس) به عضله می تواند به آرامش آن و کاهش درد کمک کند.

4. اسفنکتروتومی داخلی جانبی:

• این روش جراحی شامل بریدن بخش کوچکی از عضله اسفنکتر داخلی مقعد برای کاهش فشار بر روی شقاق مقعد و بهبودی است. معمولاً با بی حسی موضعی انجام می شود و درصد موفقیت بالایی دارد.

5. فیشرکتومی:

• در برخی موارد، برداشتن شقاق مقعدی با جراحی ممکن است ضروری باشد، به خصوص اگر مزمن باشد و به درمان های دیگر پاسخ ندهد.

6. درمان های پیشرفته:

• درمان های جدیدتری مانند تزریق پلاسمای غنی از پلاکت (PRP) یا لیزر درمانی برای درمان شقاق مقعدی در حال بررسی هستند، اما برای تعیین اثربخشی آنها به تحقیقات بیشتری نیاز است.

مشورت با یک پزشک برای تعیین مناسب ترین درمان برای وضعیت خاص شما ضروری است. آنها می توانند یک برنامه درمانی شخصی بر اساس شدت و مدت شقاق مقعدی شما ارائه دهند.

عوارض احتمالی درمان نکردن شقاق مقعدی

​

در صورت عدم درمان، شقاق مقعدی می تواند منجر به عوارض متعددی شود و در طول زمان بدتر شود. برخی از عواقب احتمالی عدم درمان شقاق مقعدی عبارتند از:

• درد مزمن: شقاق مقعدی می تواند باعث درد، ناراحتی و خارش مداوم شود که می تواند به طور قابل توجهی بر کیفیت زندگی فرد تاثیر بگذارد.
• عفونت های مکرر: شقاق مقعدی درمان نشده می تواند خطر ابتلا به عفونت در ناحیه مقعد را افزایش دهد و منجر به عوارضی مانند آبسه یا فیستول شود.
• تاخیر در بهبودی: بدون درمان مناسب، شقاق مقعدی ممکن است به خودی خود بهبود نیابد و مزمن شود و مدیریت آنها را دشوارتر کند.
• بی اختیاری مدفوع: شقاق مقعدی شدید یا طولانی مدت می تواند به عضله اسفنکتر داخلی مقعد آسیب برساند و منجر به مشکلات کنترل روده و بی اختیاری مدفوع شود.
• تشکیل تنگی: در برخی موارد، شقاق مزمن مقعد می تواند باعث ایجاد بافت اسکار شود که منجر به باریک شدن (استریکچر) کانال مقعد می شود. این می تواند علائم را تشدید کند و حرکات روده را دشوارتر کند.
• تاثیر روانی: درد و ناراحتی مزمن مرتبط با شقاق مقعدی درمان نشده می تواند تاثیر منفی بر سلامت روان فرد داشته باشد و منجر به اضطراب، افسردگی و کاهش کیفیت زندگی شود.

اگر مشکوک به شقاق مقعدی هستید یا علائمی مانند درد مقعدی، خونریزی یا خارش دارید، ضروری است که به دنبال مراقبت های پزشکی باشید. تشخیص زودهنگام و درمان مناسب می تواند به پیشگیری از عوارض و بهبودی کمک کند.

منابع:

1. کلینیک دکتر زارعی
2. https://www.hopkinsmedicine.org/health/conditions-and-diseases/anal-fissures