دعای مشگل گشای یونسیه از گرفتاری ها | ذکر یونسیه چیست ؟

ذکر یونسیه دعای حضرت یونس(ع) برای نجات خویش از شکم ماهی خواند 

ذکر یونسیه  منسوب به حضرت یونس (ع) است. حضرت یونس علیه السلام در مدت 33 سال که به هدایت مردم پرداخت فقط 2 نفر از آن ها به خداوند ایمان آوردند.

متن ذکر یونسیه با ترجمه

ذکر یونسیه دعای حضرت یونس(ع) برای نجات خویش از  شکم ماهی . این ذکر در آیه 87 سوره انبیا آمده و در رکعت اول نماز غفیله خوانده می‌شود. از پیامبر(ص) نقل شده است که این دعا، اسم اعظم خداوند است که اگر خدا را به آن بخوانند، اجابت می‌کند. اساتید اخلاق و عرفان نیز درباره مداومت بر گفتن این ذکر بویژه در حال سجده تاکید دارند.بعد از این مدت، حضرت یونس (ع) به خاطر این نافرمانی، قومش را نفرین کرد. خداوند بعد از آن به  حضرت یونس (ع)  وعده داد که عذابی را به این قوم نازل می کند.

حضرت یونس (ع) بعد از این وعده خداوند، از شهر خارج شد و در این زمان، یکی از یاران ایشان، مردم را از عذاب الهی ترساند و باعث شد همه آن ها به خداوند ایمان بیاورند. بعد از اینکه حضرت یونس (ع) به شهر بازگشت، مشاهده کرد که هنوز عذاب نازل نشده است، به همین دلیل خشمگین شد و بی اذن خداوند شهر را ترک کرد و سوار بر کشتی شد.

در میانه راه، یک ماهی بزرگ جثه به کشتی حضرت یونس (ع) حمله کرد و ایشان را بلعید، زمانی که حضرت یونس (ع) به هوش آمدند و متوجه واقعیت ماجرا و همچنین اشتباه خودشان شدند، از درگاه خداوند توبه کردند که متن این توبه در کلام مقدس خداوند آمده است که به ذکر یونسیه معروف شده است. 

ذکر یونسیه در قرآن

آنگونه که در قرآن و روایات آمده است حضرت یونس(ع) مدتی در میان قوم خود تبلیغ کرد و چون ایمان نیاوردند، آنان را نفرین کرد و از نزد آنان رفت و سوار بر کشتی شد. خداوند یونس را بخاطر عدم پایداری در دعوت مردم، در شکم ماهی گرفتار ساخت و او توبه کرد و برای نجات خود دست به دعا برداشت. قرآن کریم دعای یونس را چنین نقل کرده است:

لا إِلهَ إِلَّا أَنْتَ سُبْحانَک إِنِّی کنْتُ مِنَ الظَّالِمِینَ

معبودی جز تو نیست، منزّهی تو، راستی که من از ستمکاران بودم.

ذکر یونسیه در روایات

در منابع شیعه و اهل سنت از پیامبر(ص) نقل شده است که این دعا، اسم اعظم خداوند است که اگر خدا رابه آن بخوانند، اجابت می‌کند. پیامبر در پاسخ به سوال اصحاب که آیا این  دعا  تنها برای نجات یونس بود، به ادامه همین آیه قرآن استناد کرد که «و مؤمنان را [نیز] چنین نجات می‌دهیم.» در حدیث دیگری از پیامبر تاکید شده است که هر مسلمانی برای حاجت خود، این ذکر را بخواند، خداوند خواسته او را برآورده می‌کند. از امام صادق(ع) نیز روایت شده است که در شگفتم از کسی که‌اندوه دارد چگونه به این آیه قرآن «لا إِلهَ إِلَّا أَنْتَ سُبْحانَک إِنِّی کنْتُ مِنَ الظَّالِمِینَ» پناه نمی‌برد در حالی که خداوند در ادامه آیه فرموده است: ما دعای او را پذیرفتیم و او را از اندوه نجات دادیم و مومنان را این گونه نجات می‌بخشیم.

آیات ۸۷ و ۸۸ سوره انبیا که اشاره به ماجرای یونس و دربردارنده  ذکر یونسیه  است، در رکعت اول نماز غفیله بعد از سوره حمد خوانده می‌شود.مرحوم کلینى نقل مى کند: مردى خراسانى بین مکه و مدینه در ربذه به امام صادق(ع) برخود و عرضه داشت : فدایت شوم من تا کنون  فرزنددار ، نشده ام ، چه کنم؟

حضرت فرمود: هرگاه به وطن برگشتى و خواستى به سوى همسرت روى آیه ، و ذالنون إذ ذهب مغاضبا فظنّ أن لن نقدر علیه فنادى فى الظلمات ان لا اله الا أنت سبحانک إنّى کنت من الظالمین را تا سه آیه بخوان إنشاء الله فرزنددار خواهى شد.

​

ختم های ذکر یونسیه

ختم های این ذکر شریف «400» «700» «1001» «3000» «4000» «7000» بار گفته اند؛ که بستگی به دستور استاد و قابلیت طالب دارد، اما عدد 400 برای همه، آن هم شبها بعد از نماز عشاء تا هر وقت شب در سجده، نافع است.
چون این ذکر به معنی استغفار است در آن هیچ عوارضی نیست. برای دیدن حالات برزخی مؤثر است.عبارت زیر که شامل ذکر یونسیه است را سید بن طاوس با عنوان دعای یونس نقل کرده است:

«یا رَبِّ مِنَ الْجِبَالِ أَنْزَلْتَنِی وَ مِنَ الْمَسْکنِ أَخْرَجْتَنِی وَ فِی الْبِحَارِ صَیرْتَنِی وَ فِی بَطْنِ الْحُوتِ حَبَسْتَنِی  فَلا إِلهَ إِلَّا أَنْتَ سُبْحانَک إِنِّی کنْتُ مِنَ الظَّالِمِینَ» برای تقویت نفس و قلب و مکاشفات بسیار خوب است و برای رفع حجب و نورانیت مؤثر است و استجابت دعا و نجات مؤمنین، از طرف خدا شامل گوینده آن می شود.

مرحوم آخوند ملا حسنقلی همدانی: هر قدر، در هر وقت بتوانید؛ این ذکررا بگوئید.
مرحوم شیخ محمد بهاری در تذکره المتقین: سالک در اواسط کارش این ذکر را بگوید.

حضرت استاد از قول مرحوم سیدهاشم حداد نقل کردند که ذکر یونسیه برای معرفت نفس و معرفت ربّ مؤثر است، و خودش به ذکر یونسیه مشغول بود.
وقتی سـوال کردم در ایام فراغت، همانند راه رفتن و نشستن، چه ذکری برای نورانیت قلب و رفع حجب خوب است؟

فرمود: ذکر یونسیه
می فرمود: عدد 3000 به بعد برای کاملین «سالکینی که از مراحلی و منازلی عبور کرده اند» می باشد.

جناب استاد مدت زیادی در نجف 3000 مرتبه این ذکر را در سجده می گفتند.
ازبسیاری از بزرگان این ختم با عدد 400 مرتبه در سجده خصوصاً در میان نماز مغرب وعشاء و یا قبل از اذان صبح و یا قبل از اذان صبح و یا بین الطلوعین جهت افاضات روحانی نقل شده است، و این یکی از ختوماتیاست که معمولاً اساتید در ابتدای سلوک به شاگردانشان توصیه می کنند

خواص و برکات ذکر یونسیه

1-پیامبر گرامى(ص): هر بیمار  مسلمانى  که این دعا را بخواند، اگر در آن بیمارى (بهبودى نیافت و) مرد پاداش شهید به او داده مى شود و اگر بهبودى یافت خوب شده در حالى که تمام گناهانش آمرزیده شده است .
2-.رسول خدا (ص): آیا به شما خبر دهم از دعایى که هرگاه غم و گرفتارى پیش آمد آن دعا را بخوانید گشایش حاصل شود؟ اصحاب گفتند: آرى اى رسول خدا. آن حضرت فرمود: دعاى یونس که طعمه ماهى شد: لا اله الا انت سبحانک إنّى کنت من الظالمین.

3- امام صادق(ع): عجب دارم از کسى که غم زده است چطور این دعا را نمى خواند لا اله الا انت سبحانک انى کنت من الظالمین چرا که خداوند به دنبال آن مى فرماید: فاستبجنا له و نجیناه من الغم و کذلک ننجى المؤ منین (ما او را پــاسـخ دادیم و از غم نجات دادیم و این چنین مؤ منان را نجات مى دهیم )ناگفته نماند که این ختم به منزله ی توبه ای حقیقی است اگر خالصانه برای خدا بجای آورده شود، اثر شگرفی در پیشبرد انسان دارد.

وقتی از مرحوم آیهالله کشمیری پرسیدند بهترین کار برای سالک در کدام یک از اعمال عبادی است؟ فرمودند: بهترین آن سجده است که ذکر یونسیه در آن گفته شود. و فرمودند: امان ذکر یونسیه موجب اتصال به ارواح و باز شدن چشم برزخی میگردد.
این ذکر شریف اثر بسیار عجیبی در رفع غم و اندوه دارد.

امام صادق (ع) فرمودند : تعجب می کنم از چهار کس که چهار نوع گرفتاری دارند چگونه به این چهار چیز پناه نمی برند. از جمله اینها فرمودند: تعجب می کنم از کسی که دچار غم و اندوه شده است اما به این سخن پناه نمی برد، زیرا که حق تعالی در دنباله آن فرموده: «و نجیناه من الغم و کذلک ننجی الموءمنین» یعنی ما او را «حضرت یونس را به سبب این سخن» از غم و اندوه نجات دادیم و اینگونه ما مؤمنان را نجات می بخشیم.

ذکر یونسیه در عرفان

اساتید اخلاق و عرفان بر گفتن ذکر یونسیه تأکید بسیار دارند و مداومت بر آن را در هر حال راه‌گشای سالک می‌دانند از سید علی قاضی طباطبایی عالم و عارف شیعه، توصیه به چهارصد بار گفتن ذکر یونسیه نقل شده است.

از  آیت الله کشمیری  نیز نقل شده که بهترین کار برای سالک، سجده است که ذکر یونسیه در آن گفته شود.ایشان بعد از هر نماز،۴۰ بار ذکر یونسیه در سجده به مدت یک اربعین (۴۰ روز)، برای قضای حوائج،را توصیه می‌کردند. آیت الله انصاری همدانی می‌گوید: ذکر یونسیه برای سالک، همانند سوخت برای ماشین است. آیت الله بهاءالدینی می‌گفت: حیرانم از کسی که محزون است، ولی به این ذکر پناه نمی‌برد.

ذکر یونسیه در شعر

در  ادبیات فارسی  گذشته از آنکه ماجرای زندانی شدن حضرت یونس در شکم ماهی در ابیات فراوانی به نظم درآمده، به دعا و مناجات او با خدا نیز اشاره شده است از جمله:

رها شد از شکم ماهی و شب و دریا / به یک سخن چو شنودیم یونس بن متی

اندر شکم ماهی دم با که زند  یونس  / جز او که بود مونس در نیم شب تاری

تک نگاری ذکر یونسیه

کتابی با عنوان سبحانک ذکر یونسیه تالیف روح‌الله لک‌علی‌آبادی توسط انتشارات عطش در سال ۱۳۹۳ش چاپ شد.

در این کتاب ضمن معرفی حضرت یونس و  داستان  این پیامبر الهی و نجات او و قومش، به تبیین ابعاد مختلف ذکر منسوب به او معروف به ذکر یونسیه و آثار عجیب و ثواب‌های مترتب بر آن پرداخته شده است.

نویسنده در این زمینه به انعکاس سخنانی از برخی از  بزرگان شیعه  همچون : هاشم حداد، میزرا احمد کربلایی تهرانی، میرزا جواد کربلایی، محمدتقی بهجت، سیدعبدالکریم کشمیری، سیدعلی قاضی، سیدرضا بهاءالدینی، اسماعیل دولابی، رجبعلی خیاط، جواد انصاری همدانی، شیخ عباس قمی، حسینقلی همدانی، جواد ملکی تبریزی، حسن حسن‌زاده آملی، علی زاهد قمی، ملا احمد نراقی، امام خمینی و برخی دیگر از علمای معاصر در مورد ابعاد مختلف دنیوی و اخروی ذکر یونسیه پرداخته و طریقه ختم این ذکر و نیز تأکید آنان بر مداومت داشتن بر آن را بیان کرده است. وی همچنین دستورالعمل‌ها، داستان‌ها و روایاتی در این زمینه نقل نموده است.