عجایب سنگی دنیا؛ از استون هنج تا کارناک
سازهها و تندیسهای سنگی مرموز و اعجابآوری در جهان وجود دارند که هزاران سال قبل بنا شدهاند و حیرت معاصران را بر میانگیزند. باستانشناسان و تاریخنگاران پاسخ بسیاری از پرسشهای مربوط به این آثار کهن را نمیدانند.
سازهها و تندیسهای سنگی مرموز و اعجابآوری در جهان وجود دارند که هزاران سال قبل بنا شدهاند و حیرت معاصران را بر میانگیزند. باستانشناسان و تاریخنگاران پاسخ بسیاری از پرسشهای مربوط به این آثار کهن را نمیدانند.
مجسمههای سنگی ایستر، شیلی
در جزیره ایستر در قلب اقیانوس آرام، ۹۰۰ مجسمه غولآسای سنگی چشمها را خیره میکنند؛ مجسمههایی که پا ندارند و همگی رو به دریا مینگرند. ساکنان جزیره آنها را "موای" صدا میکنند که به معنی "آدم سنگی" است. کارشناسان زمان ساخت مجسمهها را بین سالهای ۱۲۵۰ تا ۱۵۰۰ میلادی میدانند. اعتقاد عمومی این است که آنها رابط بین این جهان و آن جهان هستند. شماری از مردم آنها را نماد ارواح نیاکان میخوانند.
راز استون هنج
بسیاری افراد اینجا را مکان ساطع شدن انرژی جادویی میدانند. کسی نمیداند انسانهای ۴۵۰۰ سال قبل، این سازه پیشاتاریخی و نعل اسبی را چگونه بنا کردهاند. آیا اینجا یک معبد بوده، مکان تاجگذاری یا رصدخانهای برای رویت خورشید؟ سالانه دهها هزار نفر به دیدن استون هنج در دشت سالیسبوری در جنوب انگلستان میروند اما راز این بنای دوران نوسنگی همچنان سر به مهر مانده است.
خرسنگهای کارناک، فرانسه
حدود ۳۰۰۰ سنگردیف، میزسنگ، تکسنگ و گورپشته با ۷۰۰۰ سال قدمت، روستای کارناک در برتانی فرانسه را قطب گردشگری کردهاند. سنگها با ارتفاع نیم متر تا چهار متر قرنها در دل خاک به ترتیب اندازه چیده شده و استوار ماندهاند. گفته شده که حتی لژیونرهای ژولیوس سزار هم از این سازه چهارکیلومتری انگشت به دهان ماندهاند. آیا اینجا مکانی زیارتی و مقدس یا سمبلی از صور فلکی بوده، یا جای تجمع و آیینهای باستانی؟
بوهوسلن، سوئد
این سنگافراشتها به عصر آهن تعلق دارند و به شکل مدور در نزدیکی دهکده بوهوسلن واقع در غرب سوئد چیده شدهاند. اینجا محل تدفین بوده و چشماندازی فراخ به دریای شمال دارد. پژوهشگران معتقدند که از این مکان در قرون وسطی برای گردهمایی و مراسم آیینی استفاده میشد.
دره کاتون، روسیه
این سنگهای افراشته با حکاکیها و نبشتههای ماقبل تاریخ، در دره دور افتاده کاتون در کوههای آلتای کشف شدهاند. دانشمندان گمان میبرند که اینجا مکانی مقدس و عبادتگاه بوده باشد؛ جایی مشابه استون هنج که احتمالا برای نجوم و رصد افلاک نیز کاربرد داشته است.
صخره آلتمارک، آلمان
این شش دخمه گور در نزدیکی لودلسن در ایالت زاکسن آنهالت، به دوران نوسنگی تعلق دارند و بخشی از ۵۰ مقبره سنگی دیگر در این منطقه حفاظت شده هستند.
سنگافراشتهای استنس، اسکاتلند
این مگالیتهای غولپیکر نیز حدود ۳۱۰۰ سال قبل از میلاد مسیح در یکی از جزایر اورکنی بر زمین استوار شدهاند و ارتفاع سنگها تا ۶ متر هم میرسد. نیک کارد، باستانشناس بریتانیایی، قدمت این محل را پنج هزار سال تخمین میزند و اینجا را "مکانی مهم" برای برگزاری آیینها و مراسم آن دوران میداند. این سازه در فهرست میراث جهانی یونسکو قرار دارد و احتمالا کهنترین محوطه هنج در سراسر بریتانیاست.
حلقه برودگر
پانصد سال پیش از برپایی استون هنج، یعنی ۳۲۰۰ سال قبل از میلاد مسیح، حلقه برودگر در جزایر اورکنی اسکاتلند ساخته شده است. این سازه یک دایره سنگی عظیم به قطر ۱۰۴ سانتیمتر است. امروزه از ۶۰ تخته سنگ اصلی، ۲۷ سنگ بیشتر باقی نمانده است. آیا این سازه حلقوی، مقدمهای برای ساختن استون هنج بوده و برای رصد کردن ستارهها و کهکشان به کار میرفته؟ هیچکس نمیداند.
آلس استنار، سوئد
۵۹ بلوک سنگی Ales Stenar در نزدیکی "کاسهبرگا"، استون هنج سوئد نامیده میشوند. البته سنگها در این جا به صورت حلقوی چیده نشدهاند، بلکه شکل بدنه یک کشتی به طول ۶۷ متر و عرض ۱۹ متر را دارند. باستانشناسان تصور میکنند که ساخت سازه به ۱۴۰۰ سال قبل بر میگردد و برای دفن و آیین تدفین کاربرد داشته است. همه ساله حدود ۵۰هزار نفر از این مکان بازدید میکنند.
سنگ رقصههای بویتین، آلمان
وسط جنگلی حوالی دهکده بویتین در شرق آلمان، چهار دایره سنگی در شعاعی ۱۵۰ متری قرار گرفتهاند. سنگها به عصر آهن تعلق دارند و قدشان تا ۱۶۰ سانتیمتر میرسد. در گویش فولکلور آنها را "سنگرقصه" میخوانند. وجه تسمیه این نامگذاری، افسانهای در فرهنگ محلی است: «اینجا بزم عروسی بود. وقتی مهمانها پس از بادهنوشی، خوراکیها را لگدمال کردند، به نفرین خدایان دچار آمدند و حین پایکوبی به صخره تبدیل شدند.»2