سلفی می‌گرفتند، وقتی دوربینی نبود
واژه سلف‌پرتره یا همان خودنگاره اولین بار در سال ۱۸۲۱ در لغت‌نامه آکسفورد وارد شد و تا پیش از قرن نوزدهم میلادی اصلا واژه خودنگاره وجود نداشت.
دوربینی برای گرفتن عکس و سلفی وجود نداشت، هنرمندانی بودند که دوست داشتند چهره‌هایشان را ثبت کنند و تنها ابزاری که در اختیار داشتند بوم و قلمو بود. شاید همین حس عجیبِ جاودانگی بود که خودنگاره‌های ارزشمندی از معروف‌ترین هنرمندان جهان را رقم زد؛ آثاری که امروز در نهایت دقت و وسواس در بزرگترین موزه‌های جهان نگهداری می‌شوند.
با وجود آنکه خودنگاره‌های فراوانی از قرن پانزدهم میلادی در تاریخ هنر اروپا وجود دارد، اما با آغاز قرن ۱۹ است که خلق تصویر نقاش مورد توجه هنرمندان قرار می‌گیرد. واژه سلف‌پرتره یا همان خودنگاره اولین بار در سال ۱۸۲۱ در لغت‌نامه آکسفورد وارد شد و تا پیش از قرن نوزدهم میلادی اصلا واژه خودنگاره وجود نداشت.
بر همین اساس هم می‌توان گفت که کشیدن خودنگاره در میان نقاشان از دهه‌های پس از رنسانس (یا حتی پیش از آن) رواج یافت، ولی در اواخر سده ۱۹ و اوایل سده ۲۰ میلادی به اوج رسید.
بر همین اساس هم می‌توان گفت که کشیدن خودنگاره در میان نقاشان از دهه‌های پس از رنسانس (یا حتی پیش از آن) رواج یافت، ولی در اواخر سده ۱۹ و اوایل سده ۲۰ میلادی به اوج رسید.
در این دوره هنرمندان متوجه شدند که خودشان بخشی از واقعیت و هستی موجود هستند که تلاش کردند علاوه بر به تصویر کشیدن آنچه در زندگی واقعی می‌دیدند، خودشان را نیز به عنوان بخشی از این جهان هستی به تصویر بکشند.
یکی از معروف‌ترین و البته پرکارترین نقاشان در زمینه خلق خودنگاره، ون‌سان ون‌گوگ است. این نقاش هلندی پرتره‌های زیادی را از خودش ترسیم کرده و در بین سال‌های ۱۸۸۶ تا ۱۸۸۹، حدود ۳۷ سلف خودنگاره کشیده که حالا از مشهورترین و البته گران‌ترین آثار هنری جهان محسوب می‌شوند.
فریدا کالو، هنرمند مکزیکی نیز از دیگر نقاشانی است که به کشیدن خودنگاره علاقه زیادی داشت. او از سال‌های نوجوانی خودنگاره‌های زیادی از خودش کشید که اغلب آن‌ها دارای ویژگی‌های مشترکی همچون مو‌های سیاه، کمی سبیل، گونه‌ها و لب‌های گلگون است که گاهی‌ها هم با چهره برخی از حیوانات در کنار صورتش همراه می‌شدند. او بیش از ۵۰ اثر و سلف پرتره به یادگار گذاشته است.
رامبرانت که به نقاش تاریکی‌ها شهرت دارد، به عنوان یکی از بزرگترین نقاشان تاریخ هنر شناخته می‌شود. اگرچه دوران حیات خود سفارش‌های هنری زیادی و گاهی گرانی را می‌گرفت، اما آنطور که انتظار داشت مورد توجه عموم مردم قرار نگرفته بود و همانند بسیاری از هنرمندان دیگر آثارش سال‌ها بعد مورد توجه قرار گرفت.
تا آنجایی که امروز آثار رامبرانت در معروف‌ترین موزه‌های جهان نگهداری و جزو گران‌ترین نقاشی‌های جهان دسته‌بندی می‌شود. او نیز تعدادی خودنگاره از خود به جای گذاشته است.
از داوینچی نیز اثری به جای مانده است که باور بسیاری از کارشناسان هنر، خودنگاره‌ای از خود هنرمند است. این پرتره که حدودا سال ۱۵۱۲ ترسیم شده و به نظر می‌رسد که داوینچی آن را در حدود سن ۶۰ سالگی ترسیم کرده باشد. این تابلو که با گچ قرمز بر روی کاغذ کشیده شده، هم‌اکنون در کتاب‌خانه رویال تورین در ایتالیا نگهداری می‌شود.
پابلو پیکاسو، نقاش، مجسمه‌ساز و شاعر اسپانیایی از تأثیرگذارترین هنرمندان قرن بیستم و مبدع سبک کوبیسم بود که آثارش از دوره حیات مورد توجه قرار گرفت و امروز پس از سال‌ها از زمان مرگش جزو گران‌ترین هنرمندان جهان محسوب می‌شود. او نیز در کشیده خودنگاره ید طولایی داشت و نقاشی‌های زیادی را از چهره خود به جا گذاشت.
رافائل یکی از بزرگترین نقاش‌های تاریخ هنر نه تنها ایتالیا، بلکه جهان است. او به همراه لئوناردو داوینچی و میکل آنژ سه‌گانه عجیب، مهم و تاثیرگذاری را در دوران اوج رنسانس تشکیل داده بود. او نیز در بین سال‌های ۱۵۰۴ تا ۱۵۰۶ خودنگاره مشهوری را از خود به جا گذاشت.
نام بسیاری دیگر از هنرمندان مشهور جهان نیز در زمره نقاش‌هایی قرار دارد که خودنگاره‌هایی به جا گذاشته‌اند. البته در ایران نیز کمال‌الملک، از جمله نقاش‌هایی است که خودنگاره‌هایی از او در میان آثارش دیده می‌شود.
منبع:
فرادید
