۱۱ باور نادرست درباره بیماری آسم
آسم یک بیماری مزمن است و بعضی از بیماران لازم است دارو‌های خود را طولانی مدت استفاده کنند. این موضوع به دلیل ماهیت بیماری است و ارتباطی به وابستگی و اعتیاد به دارو‌ها ندارد.
یک بیماری مزمن التهابی و غیرواگیر ریه است که تحت تاثیر عوامل محیطی و ژنتیکی بروز می‌کند. در افراد مبتلا به آسم، حساس بودن راه‌های هوایی، منجر به بروز انسداد در راه‌های هوایی می‌شود. شایع‌ترین علائم آسم عبارتند از: سرفه، تنگی نفس، خس‌خس سینه، احساس فشار و گرفتگی در قفسه سینه.
علت اصلی آسم ناشناخته است، ولی تحقیقات نشان داده است که ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی در بروز این بیماری نقش دارند. وجود سابقه آسم، اگزما، آلرژی بینی و آلرژی غذایی در اعضای خانواده احتمال بروز آسم در سایر افراد خانواده را افزایش می‌دهد همچنین افرادی که سابقه انواع آلرژی‌ها را دارند با احتمال بیشتری ممکن است به آسم مبتلا شوند.
مواجهه با برخی عوامل محیطی همچون دود سیگار، آلودگی هوا، آلرژن‌های استنشاقی نظیر گرده گل‌ها، کپک‌ها، قارچ‌ها، گرد و خاک، عوامل حساسیت‌زای حیوانات (پر، مو یا پوست)، آلاینده‌های شیمیایی و یا تماس‌های شغلی نظیر کارگران لاستیک سازی، رنگ‌سازی، چوب بری، نانوایی و... می‌توند منجر به بروز آسم شود.
در خصوص ماهیت این بیماری و روش‌های پیشگیری و کنترل آن یک سری باور‌های نادرست در جامعه رواج دارد که انجام آن‌ها نه تنها تاثیری در پیشگیری از ابتلا و یا درمان بیماری ندارد بلکه گاهی اوقات موجب تشدید علائم بیماری و از کنترل خارج شدن بیماری نیز می‌شود؛ لذا تصحیح این باور‌های غلط در جامعه به‌ویژه درافراد مبتلا به آسم و خانواده‌های آن‌ها اهمیت دارد.
بنابر اعلام دفتر آموزش و ارتقای سلامت وزارت بهداشت، ۱۱ باور رایج نادرست درمورد بیماری آسم و پاسخ علمی به این باور‌ها عبارتند از:
- آسم بیماری دوران کودکی است و بزرگسالان به این بیماری مبتلا نمی‌شوند.
*حقیقت: بیماری آسم در هر سنی می‌تواند رخ دهد.
- آسم یک بیماری عفونی است.
* حقیقت: آسم بیماری عفونی و مسری نیست هرچند ابتلا به عفونت‌های ویروسی تنفسی (نظیر سرماخوردگی یا آنفلوآنزا) در فرد مبتلا به آسم می‌تواند منجر به بدتر شدن بیماری آسم یا بروز حمله آسم شود.
-افراد مبتلا به آسم نباید ورزش کنند.
* حقیقت: در افراد مبتلا به آسم به جز در شرایط حاد بیماری، توصیه به انجام ورزش می‌شود. توصیه می‌شود بیمار مبتلا به آسم قبل از ورزش چند دقیقه بدن خود را با نرمش گرم کند و در صورتی که هنگام ورزش دچار سرفه و تنگی نفس می‌شود، نیم ساعت قبل از ورزش اسپری سالبوتامول استفاده کند البته ورزش‌هایی نظیر پیاده‌روی و دوچرخه سواری در افراد مبتلا به آسم ارجح هستند و ورزش در هوای سرد و خشک نظیر اسکی باید با احتیاط انجام شود، زیرا می‌تواند موجب بروز حمله آسم شود.
- آسم فقط با دوز بالای کورتون قابل درمان است.
حقیقت: بیماری آسم اغلب با دوز پایین استروئید‌های استنشاقی قابل کنترل است و فقط موارد شدید این بیماری نیازمند مصرف دوز بالای استروئید است که در این موارد نیز پس از کنترل بیماری می‌توان دوز استروئید را کاهش داد.
- مصرف کورتون در کودکان مبتلا به آسم موجب تاخیر در رشد و کوتاهی قد می‌شود.
* حقیقت: در درمان آسم معمولا از کورتون‌های استنشاقی استفاده می‌شود که دوز این دارو‌ها پایین است و تاثیری در رشد یا قد کودکان ندارد. مصرف کورتون خوراکی محدود به موارد شدید بیماری است که آن هم معمولا به صورت کوتاه مدت استفاده می‌شود و سپس درمان با کورتون استنشاقی ادامه می‌یابد.
- استفاده از درمان جایگزین نظیر هومیوپاتی، طب سوزنی، حجامت، طب سنتی و دارو‌های گیاهی و استفاده از ترکیباتی نظیر عنبرنسارا در درمان آسم موثر هستند.
* حقیقت: هیچ یک از درمان‌های ذکر شده تاثیر ثابت شده‌ای در درمان آسم نداشته و نمی‌توان جایگزین درمان‌های استاندارد شود و جایگاه این روش‌ها حتی به عنوان درمان مکمل در کنار درمان‌های معمول و استاندارد نیز مورد تردید است و در بعضی از موارد این روش‌های درمانی می‌تواند مضر نیز باشد.
- استفاده از مکمل‌های غذایی نظیر ویتامین‌ها، امگا۳ و پروبیوتیک‌ها در پیشگیری و کنترل آسم موثر هستند.
* حقیقت: هیچ شواهد قانع کننده‌ای مبنی بر مفید بودن مکمل‌ها نظیر ویتامین‌ها، فراورده‌های حاوی الکترولیت‌ها (نظیر منیزیم)، آنتی‌اکسیدان‌ها (ویتامین‌های C,E) و پروبیوتیک‌ها در درمان بیماری آسم وجود ندارد و به جای این‌ها توصیه می‌شود افراد مبتلا به آسم میوه و سبزی تازه مصرف کنند.
- دود اسپند در پیشگیری از ابتلا به آسم موثر است.
* حقیقت: دود اسپند نه تنها تاثیری در پیشگیری از ابتلا به آسم ندارد بلکه در فرد مبتلا به آسم می‌تواند موجب تشدید علائم بیماری و حتی بروز حمله آسم شود.
- آسم با افزایش سن خوب می‌شود.
* حقیقت: علائم آسم در طی زمان متغیر بوده و گاهی اوقات به طور طولانی مدت بویژه در کودکان ممکن است خاموش و فاقد علامت باشد، اما با توجه به مزمن بودن بیماری آسم، امکان بروز علائم در فرد مبتلا تا پایان عمر وجود دارد.
- آسم یک بیماری روحی است.
* حقیقت: اگرچه اختلالات روحی روانی مانند اضطراب و افسردگی می‌تواند باعث تشدید آسم شود، اما آسم یک بیماری روحی روانی نیست.
- دارو‌های درمان آسم بویژه اسپری‌ها وابستگی می‌دهند و اعتیاد آور هستند.
* حقیقت: آسم یک بیماری مزمن است و بعضی از بیماران لازم است دارو‌های خود را طولانی مدت استفاده کنند. این موضوع به دلیل ماهیت بیماری است و ارتباطی به وابستگی و اعتیاد به دارو‌ها ندارد.
