دعوای سالم و عاشقانه
جیم مکنالتی، استاد روانشناسی در دانشگاه فلوریدا میگوید: «یکی از مهمترین یافتههای ما در این پژوهش این بود که دیدیم گروههای مشارکتکننده در این آزمایش بیشترین فایده را از گفتوگوی بیپرده و مستقیم میبردند. درعوض، حاشیه رفتن، در لفافه سخن گفتن، کنایهآمیز حرف زدن و متلکپرانی به شدت اثری معکوس داشت.»
ضربالمثلی هست که میگوید: «در عشق و جنگ هر رویدادی عادلانه است.»، اما محققان میگویند وقتی با شریک عاطفیتان دعوای لفظی میکنید این ضربالمثل را فراموش کنید. به گفته کارشناسان رفتار و گفتار ناعادلانه نباید جایی در این دعواهای لفظی داشته باشد و دو طرف رابطه باید گفتوگویی بیپرده بر مبنای عشق و صداقت داشته باشند.
جیم مکنالتی، استاد روانشناسی در دانشگاه فلوریدا میگوید: «یکی از مهمترین یافتههای ما در این پژوهش این بود که دیدیم گروههای مشارکتکننده در این آزمایش بیشترین فایده را از گفتوگوی بیپرده و مستقیم میبردند. درعوض، حاشیه رفتن، در لفافه سخن گفتن، کنایهآمیز حرف زدن و متلکپرانی به شدت اثری معکوس داشت.»
مکنالتی میگوید: «وقتی رویکردهای متفاوتی نسبت به موضوعات داریم ـ چیزی که اغلب وجود دارد ـ مهم است که درباره آنها صحبت کنیم. اما این کار را باید به طریقی انجام دهیم که حرفهایمان شفاف و تا حدِ ممکن سازنده باشد.»
دعوا کردن سالم و عاشقانه است
چرا اصلاً با شریک زندگیمان دعوا کنیم؟ مکنالتی میگوید، بسیاری افتخار میکنند که تاکنون هرگز با شریک زندگیشان دعوای لفظی نداشتهاند. او تأکید میکند این یک مشکل جدی است.
مکنالتی میگوید: «پرهیز از دعوا، پرهیز از گفتوگوست. همیشه به شریک زندگی خودم میگویم که اگر چیزی اذیتت میکند، ترجیح میدهم بدانم و اگر امکان دارد آن را درست کنم تا اینکه چیزی ندانم. اگر ندانم، چطور میتوانم کاری انجام دهم.»
مطالعهای که در سال ۲۰۰۸ به مدت ۱۷ سال به روی ۲۰۰ نفر انجام شد نشان داد زوجهایی که خشمشان را در طول دوران ازدواج سرکوب کرده بودند، در مقایسه با آنهایی که خشمشان را ابراز کرده بودند، زودتر از دنیا رفته بودند.
کیتلین کنتور، درمانگر زوج و روابط زناشویی، میگوید: «پرهیز از درگیری و دعوا اصلاً شیوه مؤثری نیست. اگر با هم دعوا کنید و یاد بگیرید با وجود تفاوتهایی که دارید با هم رابطه برقرار کنید و از طریق دعوا همدیگر را عمیقتر بشناسید، رفتارتان واقعاً سالمتر است.»
زمان مناسبی برای دعوا کردن انتخاب کنید
اکثر آدمها خودشان را ناگهان در میانِ یک جدال عشقی میبینند که اغلب با احساساتی نظیرِ «دیگر نمیتوانم تحمل کنم»، ایجاد میشود. مکنالتی میگوید: «در این لحظات زبان به کام گرفتن و فکر کردن قبل از حرف زدن بسیار سخت است. اغلب مردم بعداً از حرفهایی که زدهاند پشیمان میشوند، بنابراین تلاش کنید در آن لحظات حساس از حرف زدن پرهیز کنید.»
مکنالتی میگوید: «بهمحضِ اینکه حس میکنید فشار درحالِ افزایش است، به شریک زندگیتان بگویید لازم است که برای صحبت کردن درباره آن موضوع وقتی تعیین کنید و هر دو بدونِ استرس و با تمرکز بتوانید دربارهاش صحبت کنید.»
مکنالتی میافزاید: «درعمل کار سادهای نیست، زیرا اغلب آدمها آنقدر سکوت میکنند تا خیلی مسائل رویهم انباشت میشود و وقتی به حرف میآیند که در آستانه انفجار هستند یا وقتی وارد بحث میشوند که خسته، پراسترس و گرسنه هستند.»
حالا اگر در چنین زمانی وارد دعوا شدید، چه کنید؟
مکنالتی میگوید: «فشردن دکمه توقف بحث و برنامهریزی کردن برای بحث در آینده مفید است. اما باید در همان زمان به وضوح به هم اطمینان بدهید که به رابطهتان و حل مشکل متعهد هستید و الان فقط تصور میکنید که فرصت مناسبی برای بحث کردن نیست.»
احساساتتان را تجزیهوتحلیل کنید
کارشناسان میگویند، برنامهریزی کردن برای بحث، کمک میکند تا احساساتمان را بهتر درک کنیم. اما هرگز نباید بحث را در یک جلسه خیلی طولانی کرد. مکنالتی میگوید: «نباید هر اشتباهی را در یک جلسه و یکباره بیان کرد. این نوعی از رفتار است که من نامش را "تفکر آشپزخانهای"، گذاشتهام.»
کانتور میگوید: «بسیار مهم است که این اتفاق نیفتد. اگر فقط درباره یکچیز و احساسی که در شما ایجاد کرده است، صحبت کنید، تفاوت را احساس میکنید.»
اگر علتِ احساسی که دارید را ندانید چه؟
مکنالتی میگوید: «اگر حس میکنید عصبانی هستید و مدام در حالِ عصبانیتر شدن هستید، اما نمیدانید دلیل واقعی عصبانیتتان چیست و حتی از خودتان میپرسید "چرا چنین چیز کوچکی دارد تا این حد روی اعصابم است؟ "، احتمالش بسیار زیاد است که کلاً موضوع به آن چیز کوچک مربوط نباشد و مسئله چیز دیگری باشد.»
او میگوید: «اینجاست که آدمها باید بیشتر تحقیق کنند و حتی اگر لازم است با حرفهایها مشورت کنند. اگر فکر میکنید که این موضوع مدام تکرار میشود، احتمالاً زمان آن رسیده که از یک متخصص کمک بگیرید.»
شنونده خوبی باشید
بسیاری از آدمها فکر میکنند یک دعوای لفظی خوب زمانی رخ میدهد که آنها بتوانند خیلی خوب همه احساساتِ خودشان را به سمعِ طرف دیگر رابطه برسانند. کارشناسان اهمیت این موضوع را رد نمیکنند، اما تأکید میکنند شنونده خوبی بودن، به اندازه سخنران خوبی بودن، مهم است.
کانتور میگوید، شنونده خوبی بودن به این معنی است که بتوانید احساساتتان را تنظیم کنید. وقتی چیزی میشنوید که خلاف عقیدهتان است، بتوانید خودتان را به جای طرف مقابل بگذارید و به جای آنکه دفاعی برخورد کنید، به او آسیب وارد کنید یا عصبانی شوید، تلاش کنید روی واژگانِ او تمرکز کنید تا درکش کنید.
کانتور میگوید: «وقتی آنچه شنیدهام را با طرف مقابلمان درمیان نمیگذاریم تا از درستی ادراکمان از حرفهای او مطمئن شویم، سوءتفاهم ایجاد میشود. در این مواقع ما بحث را با تکیه بر آنچه که شنیدهایم ادامه میدهیم و معمولاً این نوع بحثها بر مبنای واکنشهای دفاعیمان شکل میگیرد نه بر اساس آنچه که طرفِ مقابل واقعاً گفته است.»
مکنالتی میگوید: «باید مدام ادراکتان از حرفهای همسرتان را با او در میان بگذارید، نه آنکه بر اساس احساسِ خودتان از حرفهای او به او پاسخ بدهید.»
مکنالتی میگوید: «وقتی مکث میکنید و از طرفِ مقابل میخواهید ادراکتان را تأیید کند، از اینکه اغلب اوقات از طرف او این جمله را میشنوید که "نه منظورم این نبود! " شگفتزده میشوید.»
مکنالتی تأکید میکند که این کار نباید به شکلی انجام شود که گویی دارید اتهامی به طرفِ مقابل وارد میکنید. «برخی اوقات مردم فکر میکنند فعالانه شنیدن به این معنی است که هر چیزی که از صحبتهای طرفِ مقابل احساس کردهاند را مستقیم توی صورتش بکوبند. نه، اینطور نیست. فعالانه گوش دادن یعنی خیلی ساده با خونسردی و لحنی آرام از او وضوح بیشتری را درخواست کنید.»
نگویید «تو»، «هرگز» یا «همیشه»
کانتور میگوید، در هیچ بحثی طرفِ مقابلتان را در موقعیتی قرار ندهید که بخواهد از خودش دفاع کند. وقتی جملهتان را اینطور شروع میکنید: «باعث میشوی که حس کنم...»، مسئولیتِ احساسِ خودتان را به گردنِ او میندازید انگار که مالکِ احساستان نیستید.
«بین این دو جمله: "داری این کار را میکنی... " یا "تو همچین آدمی هستی... " با جمله "وقتی فلان کار را میکنی فلان حس را به من میدهی... "، تفاوت از زمین تا آسمان است. استفاده از واژه "من احساس میکنم"... کمتر تحریککننده است.»
او میفزاید: «در دعوای لفظی، بهخصوص وقتی با شریک عاطفیتان باشد، استفاده از «من» به جای «تو» کار سختی است». کانتور میگوید: «اوایل خیلی متمرکز باید بحث کنید و قبل از هر جمله باید عامدانه فکر کنید و احساسی که واقعاً در آن لحظات دارید را بررسی کنید.»
مراقبت نشانههای غیرکلامیتان باشید
ناگفته پیداست که اگر با لحن بدی با شریکِ زندگیتان صحبت کنید، نتیجه خوبی نمیگیرید، اما کارشناسان میگویند، باید مراقب پیامهای غیرکلامیای که در بحثها مخابره میکنید هم باشید.
مکنالتی میگوید: «چشمغره رفتن، یکی از بدترین کارهایی است که میتوانید میان بحث با شریک عاطفیتان انجام دهید. با این کار بهصورتِ غیرمستقیم این پیام را به طرف مقابل مخابره میکنید که او یک احمق است.»
کانتور میگوید: «اگر خیلی عصبانی هستید، نفس عمیق بکشید. اگر واقعاً روی تنفسهای عمیق تمرکز کنید، آرام میشوید. شما باید کسی باشید که فعالانه توجه میکند و باید این رفتار را از طریقِ کلام و زبان بدنتان هم مخابره کنید.»