تصویر دیدنی از پیرترین ستاره کهکشان
منجمان با تحقیقات فراوان و باکمک تلسکوپ فضایی هابل پیرترین ستاره کهکشان را کشف کردند.
قدیمیترین ستاره جهان، متوشالح است که در فاصله ۱۹۰ سال نوری از کره زمین قرار دارد. براساس گزارشها، در سال ۲۰۰۰، دانشمندان از طریق ماهواره هیپارکوس آژانس فضایی اروپا این ستاره را بررسی کرده و تخمین زدند که ۱۶ میلیارد سال قدمت دارد.
قدمت این ستاره از کیهان بیشتر است. هاوارد باند، ستاره شناس گفت:" سن این ستاره بسیار مشکوک بود . به همین علت من و همکارانم به دنبال کشف دقیق سن این ستاره، آن را بررسی کردهایم. "
اخترشناسان پس از بررسیهای فراوان متوجه شدند متوشالح با سرعت حدود یک میلیون کیلومتر در ساعت حرکت میکند. گفتنی است که علاقهمندان به فضا نمیتوانند این ستاره را با چشم غیر مسلح مشاهده کنند. گفته شده جنس متوشالح از فلزهیدروژن، هلیوم و حاوی آهن بسیار کمی است.
براساس گزارشها، در سالهای ۲۰۰۳ و ۲۰۱۱،تلسکوپ فضایی هابل، موقعیت، فواصل و انرژی خروجی ستارهها را یادداشتبرداری و برای تعین سن به دانشمندان کمک کرد.
چگونگی تشخیص سن ستاره
باند گفت که در مدلسازی نظری ستارگان، نرخ دقیق واکنشهای هستهای و اهمیت انتشار عناصر به سمت پایین در لایههای بیرونی مورد بررسی قرار میگیرد. هلیوم در هسته پخش میشود و هیدروژن کمتری را برای سوختن از طریق همجوشی هستهای باقی میگذارد. او ادامه داد:" یکی دیگر از عوامل مهم، میزان اکسیژن در ستاره است. یعنی هرچه میازن اکسیژن بیشتر از آهن باشد سن ستاره بیشتر است.
به گفته باند، یکی دیگر از عوامل تشخیص سن ستاره درخشندگی آن است، بدین معنی که هرچه سن این اجرام آسمانی بیشتر درخشندگی کمتری دارند. به همین علت منجمان سن متوشالح را پس از بررسیهای فراوان حدود ۱۵ میلیارد سال تخمین زدند که همچنان بیشتر از سن خود کیهان است.
متوشالح پیرترین ستاره
گزارشها حاکی از آن است که در ماه می سال گذشته، گروه دیگری از اخترشناسان تخمینها را برای سن و جرم متوشالح بازبینی کردند و با مدلسازی چگونگی تغییر ستارهها در طول زمان، سن آن را ۱۲ میلیارد سال دانستند. که هنوز متوشالح مسنترین ستاره است.
از یک سو، باند میگوید تلاشها برای تاریخگذاری متوشالح یک دستاورد علمی شگفتانگیز است که شواهد بسیار قوی برای تصویر کیهان ارائه میدهد. او با نشان دادن شباهتهایی بین سن کیهان و این ستاره قدیمی نزدیک، میگوید مشکل سن قدیمیترین ستارگان بسیار کمتر از آنچه در دهه ۱۹۹۰ بود، زمانی که سن ستارگان به ۱۸ میلیارد سال نزدیک میشد. یک مورد، ۲۰ میلیارد سال. باند گفت: با عدم قطعیت تعیینها، سنین اکنون در حال توافق هستند.
ستارهشناسان در کنفرانس بین المللی کیهان شناسان برتر در ژوئن ۲۰۱۹، اعلام کردند که آنها در حال بررسی اندازهگیری کهکشانهای نسبتاً نزدیک بودند که نشان میدهد جهان صدها میلیون سال در مقایسه با سن تعیینشده توسط این ستاره جوانتر است. همانطور که توسط تلسکوپ فضایی پلانک اروپایی اندازه گیری تشعشعات کیهانی در سال ۲۰۱۳ تخمین زده شد، جهان ممکن است حدود ۱۱.میلیارد سال عمر کرده باشد. اگر واقعاً چنین است، پس متوشالح قدیمیتر از جهان است.
یکی از کسانی که پشت این مطالعات تا به امروز در مورد کیهان بوده است، آدام ریس، برنده جایزه نوبل از موسسه علمی تلسکوپ فضایی در بالتیمور، مریلند است.
در سال ۱۹۲۹ توسط تلسکوپ هابل نقطه شروعی از کهکشان و فضا را نشان داد که منجمان میتوانستند آن را اندازهگیری کنند. براساس یافتههای جدید نرخ انبساط فضا حدود ۱۰ درصد بیشتر از نرخ پیشنهادی پلانک است. در واقع، تیم پلانک تعیین کرد که نرخ انبساط ۶۷.۴ کیلومتر در ثانیه در هر مگاپارسک است، اما اندازهگیریهای جدیدتر از نرخ انبساط کیهان به مقادیر ۷۳ یا ۷۴ اشاره میکند.
ریس گفت که این بدان معناست که بین اندازه گیری سرعت انبساط جهان امروزی و پیش بینی سرعت آن بر اساس فیزیک جهان اولیه تفاوت وجود دارد که منجر به ارزیابی مجدد تئوریهای پذیرفته شده میشود. همچنین بررسیها نشان میدهند که هنوز چیزهای زیادی برای یادگیری در مورد ماده تاریک و انرژی تاریک وجود دارد، که تصور میشود پشت این معماست.
همانطور که گفته شد، این عدم تطابق نشان میدهد که متوشالح هنوز هم میتواند قدیمیتر از کیهان باشد. به همین علت ستاره شناسان امیدوارند تلسکوپ فضایی جیمز وب بتواند این معما را روشن کند.
متیوز معتقد است که پاسخها در پالایش کیهان شناختی بیشتر نهفته است. او با اشاره به دقیقتر بودن اندازهگیریهای ستارهها گفت: "من گمان میکنم که کیهانشناسان رصدی چیزی را که این پارادوکس را ایجاد میکند، به جای اخترفیزیکدانان ستارهای از دست دادهاند." شایان ذکر است که تصاویر به دست آمده از تلسکوپ فضایی هابل نشام یدهد سن جهان بیش از ۱۲.۷ میلیارد سال نیست.