چه کار‌هایی انسان را از جهنم نجات می‌دهد؟

حجت‌الاسلام‌والمسلمین ناصر رفیعی در تفسیر آیات ۵۳ تا ۵۵ سوره مبارکه عنکبوت  بابیان اینکه برخی به پیامبر (ص) می‌گفتند اگر عذابی وجود دارد ما را عذاب کن، عنوان کرد: باید بدانیم که این عالم، عالم طبیعی است و قرار نیست که عالم با معجزه اداره شود.

وی بابیان اینکه خداوند سه جواب به افرادی که از پیامبر (ص) تقاضای عذاب و معجزه می‌کردند داده است، گفت: اول اینکه هر عذابی زمانی دارد و اگر زمان نداشت عذاب می‌آمد، دوم اینکه عذاب یک‌مرتبه و بی‌مقدمه می‌آید و کسی از زمان آن خبر ندارد و سوم اینکه افرادی که برای عذاب عجله می‌کنند بدانند جهنم مطمئناً آن‌ها را احاطه می‌کند و اگر چشم بینا داشته باشند در همین دنیا هم عذاب خدا را می‌بینند.

استاد حوزه علمیه بابیان اینکه برخی افراد لجاجت دارند و نمی‌توانند زیر بار حق بروند، افزود: پیامبر (ص) وقتی امیرالمؤمنین (ع) را در غدیر معرفی کردند، این خبر بعد از ورود حجاج به مدینه منتشر شد؛ خبر به نعمان بن حارث که از امیرالمؤمنین (ع) بغض داشت رسید و خود را به پیامبر (ص) رساند و گفت تا الآن هر چه گفتی عمل کردیم، ولی اینکه جانشین تعیین کردی دیگر چیست؟ پیامبر (ص) فرمودند این هم مانند بقیه دین از طرف خدا است؛ او گفت من طاقت ندارم و از خدا بخواه عذابی از غیب بیاید و من بمیرم و این روز را نبینم؛ اتفاقاً سنگی از آسمان آمد و او را به درک واصل کرد.

وی بابیان اینکه ما یک برزخ داریم و یک قیامت، گفت: عالم برزخ بین عالم دنیا و قیامت است و امام صادق (ع) فرمودند ما از برزخ شما می‌ترسیم، زیرا شفاعت در برزخ نیست و در روایت داریم افرادی که اهل گناه نبودند، ولی به گناه افراد راضی بودند و امربه‌معروف و نهی از منکر نمی‌کردند در عالم برزخ در آتش می‌سوزند.

رفیعی بابیان اینکه داستان‌های زیادی از عالم برزخ نقل‌شده است، گفت: شیخ عباس قمی می‌گوید من در وادی‌السلام بودم و دیدم مرده‌ای که معلوم بود انسان متشخصی است را آوردند؛ دیدم صدای نعره شتری که او را داغ می‌کنند می‌آید، وقتی نزدیک شدم دیدم این نعره از این جنازه است و اطرافیان این نعره را نمی‌شنیدند.

وی بابیان اینکه کتاب منازل الآخره شیخ عباس قمی و کتب دیگری از بزرگان مطالب زیادی در رابطه با عالم برزخ بیان کرده است، گفت: در روایات آمده است که اگر سوره ملک را هر شب بخوانید عالم برزخ انسان آرام می‌شود؛ همچنین انفاق، صدقه و خواندن سوره انا انزلنا در آرامش عالم برزخ بسیار مؤثر است.

استاد حوزه علمیه با اشاره به اینکه برزخ یا باغی است از باغ‌های بهشت یا حفره‌ای است از حفره‌های جهنم، افزود: حضرت عیسی (ع) از قبرستانی رد می‌شدند و دیدند صاحب قبری را عذاب می‌کنند، یک سال بعد هم از آن قبرستان رد شدند و دیدند عذاب را از آن میت برداشته‌اند؛ بنابراین از جبرئیل پرسیدند که عذاب این فرد چرا بر طرف شد؟ جبرئیل گفت او فرزندی داشت که دو کار خیر انجام داد اول یک راه برای مردم درست کرد و دوم یک یتیم را سرپرستی کرد و این دو کار خیر عذاب را از پدرش برداشت.

وی بابیان اینکه اکثر آیات جهنم برای کافران است، گفت: امیرالمؤمنین (ع) فرمودند که اگر کافران نبودند جهنم را خلق نمی‌کردند؛ بنابراین در روایات زیادی داریم که جهنم برای کافران است و مؤمنان تنها برای برخی از گناهان به صورت موقت به جهنم می‌روند.

رفیعی با اشاره به کار‌هایی که انسان را از آتش جهنم نجات می‌دهد، بیان کرد: اول ایمان به خدا و پیامبر (ص) است، دوم ولایت امیرالمؤمنین (ع) که در روایت داریم اگر همه مردم با حب امیرالمؤمنین (ع) زندگی می‌کردند خدا جهنم را نمی‌آفرید؛ سوم تقوا است که به معنی خویشتن‌داری از گناه است و چهارم استغفار زیاد است که خداوند در قران می‌فرماید وقتی مردم استغفار می‌کنند عذاب برداشته می‌شود.

وی ادامه داد: در روایت داریم که سه گروه هستند که جهنم را نمی‌بینند؛ اول زنی که مطیع همسرش باشد، دوم فرزندی که به پدر و مادرش نیکی می‌کند و سوم سخاوتمندی که خوش اخلاق هم باشد.