زمستان امسال چه ویروسهایی تهدیدمان میکنند؟
در دو زمستان گذشته کرونا، گوی سبقت را از رقیب اصلی خود ربود و اثری از جولان آنفلوآنزا نبود با این حال در زمستان آینده ممکن است وضع تغییر کند و کادر درمانی در بخشهای مراقبت ویژه همزمان با چند ویروس دست و پنجه نرم کنند.
پوشش ماسک، حفظ فاصله فیزیکی و تعطیلیها نه تنها جلوی انتشار ویروس کرونا را گرفتند، بلکه مانع از انتشار چند ویروس دیگر شدند. در دو زمستان گذشته عملا خبری از همهگیری بیماری ویروسی آنفلوآنزا نبود و ویروس سینسیشیال تنفسی (RSV) هم که مسبب بسیاری از عفونتهای مجاری تنفسی است، کمتر میان کودکان منتشر شد.
این به چه معناست؟ و بر سر این عوامل بیماریزا که مدتهاست با انسان همراهند چه خواهد آمد؟
ماسک نه تنها پوششی محافظتی در برابر ویروس کروناست بلکه مانعی است در برابر همه عوامل بیماریزایی که مجاری تنفسی را درگیر میکنند.
بنابر گزارش دویچه وله در دو زمستان گذشته در آلمان تقریبا هیچ کس جانش را بر اثر ابتلا به آنفلوآنزا از دست نداد. در حالی که هر سال صدها تا هزاران نفر بر اثر ابتلا به این بیماری میمردند.
بر اساس مقالهای که در سایت "نیچر کامیونیکیشن" منتشر شده، حتی در سطح جهانی نیز آمار مرگ و میر بر اثر این بیماری تنها چند درصد آمار معمول بوده است.
کارشناسان این ریزش آماری قابل توجه در مورد نرخ ابتلا به آنفلوآنزا را پیش از همه مدیون محدودیتهای جهانی سفر میدانند که باعث شده زنجیره آلودگی به ویروسهای آنفلوآنزا شکسته و برخی از زیرگروههای این ویروسها نیز به مناطق کوچکی محدود شوند. آنفلوآنزای A از نوع H3N2 عمدتا به جنوب و جنوب شرقی آسیا و نوع H1N1 هم به غرب آفریقا محدود شد.
همچنین زیرگروه "ویکتوریا" از آنفلوآنزای B به چین محدود شد و زیرگروه "یاماگاتا"ی این دسته نیز حتی شاید محو شده باشد.
شیوع زیرگروه یاماگاتا در سالهای ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸ میلادی به دلیل فقدان آن در واکسن آنفلوآنزا مشکل آفرید که بعدها این مشکل با اصلاحاتی در واکسن برطرف شد.
اکنون به نظر میرسد که این زیرگروه به طور کل از میان رفته باشد. با این حال این مسئله به کاهش عفونتهای آنفلوآنزایی نمیانجامد، چرا که زیرگروههای دیگر فرصت را مغتنم شمرده و بر سر آلوده کردن بدن انسان با هم رقابت میکنند. اگر یاماگاتا نباشد سایر زیرگروهها فرصت عرض اندام پیدا کرده و شانس خود برای ابتلای انسان را میآزمایند.
دانمارک از فوریه، مقررات کرونایی خود را برچید. اما با وجود این که فصل آنفلوآنزا در این کشور به سر رسیده بود، موج بزرگ ابتلا به آن، دانمارکیها را درگیر کرد.
و این داستانی است که سالهاست شاهد آن هستیم: اگر شیوع آنفلوآنزا طی چند سال ضعیف باشد ممکن است ناگهان موجی شدید از راه برسد. به عبارت دیگر، اگر در شرایط فعلی ویروسهای آنفلوآنزا باز هم از راه برسند، این بار عفونتهای شدید ایجاد خواهند کرد.
امسال که از شیوع آنفلوآنزا در نیمکره جنوبی خبری نیست پیشبینی این که در زمستان با چه نوع از ویروسهای این بیماری درگیریم، دشوارتر شده است.
اما روشن نیست که بتوان در زمستان امسال به این واکسنها رسید، چرا که تولیدکنندگان در حال حاضر تا سقف ظرفیت خود را صرف تولید واکسن کرونا کردهاند.
همچنین "کریستیان کاراگیانیدیس"، پزشک متخصص داخلی در آلمان پیشبینی کرده که در زمستان امسال با سه ویروس کرونا، آنفلوآنزا و سینسیشیال تنفسی (RSV) درگیر باشیم؛ ویروسهایی که باری اضافی بر دوش بیمارستانها تحمیل خواهند کرد.
به همین دلیل او توصیه میکند که بخصوص در زمستان در محیطهای بسته از ماسک استفاده شود.
این کارشناس بیماریهای داخلی میگوید: به تدریج سطح ایمنی در برابر آنفلوآنزا بالا میرود و ما با موجهای "طبیعی" این بیماری روبرو خواهیم شد. در صورتی که در زمستان از ماسک استفاده کنیم، کرونا نیز شانس زیادی نخواهد داشت و با امواج ضعیفتری از آن روبرو خواهیم بود.