حال و روز خرس سیاه بلوچی که از دست قاچاقچیان نجات پیدا کرد+تصاویر
لالین، توله خرس سیاه بلوچی که در کلینیک حیات وحش پارک پردیسان زندگی می‌کند، به کمک دامپزشکان روزهای سخت را پشت سر گذاشته و در حال حاضر شرایط خوبی دارد.
"خرس سیاه بلوچی" که در زبان مردم بلوچ سیستان و بلوچستان با نام‌های "مَم" و "هرس" شناخته می‌شود، یکی از باارزش‌ترین انواع حیات وحش گوشتخوار است که در کشور ما زندگی می‌کند.
زیستگاه این جانور که پراکنش آن در کشور ما استان‌های سیستان و بلوچستان، هرمزگان و کرمان را شامل می‌شود، به واسطه انسان و فعالیت‌های معدنی مورد تهدید قرار گرفته و روزهای سیاهی برای خرس سیاه بلوچی رقم زده است!
متأسفانه این گونه ارزشمند در فهرست سرخ "IUCN" قرار گرفته و جمعیت آن در لبه پرتگاه انقراض قرار دارد.
چند ماهی است که کلینیک حیات وحش سازمان حفاظت محیط زیست میزبان یکی از این خرس‌های سیاه به نام "لالین" است که اوایل خردادماه سال جاری از قاچاقچیان کشف شده و پس از درمان اولیه در اصفهان، به تهران آمده تا روند درمانی آن ادامه پیدا کند.
لالین در کجا و به چه شکل از قاچاقچیان کشف شد و حالا از نظر جسمی در چه شرایطی قرار دارد؟
ابدالی: خرس سیاه بلوچی یکی از مهم‌ترین گونه‌های حیات وحش در کشور ماست، این گونه در استان‌های جنوب شرق کشور، استان‌های سیستان و بلوچستان، کرمان و هرمزگان زندگی می‌کند. لالین در اصفهان، در شهری که زیستگاه آن نیست در شرایطی که زخمی بوده، از قاچاقچیان کشف شد و دوستان دامپزشک ما در این استان به بهترین شکل از او نگهداری کردند و لالین را به شرایط خوبی رساندند.
اولویت ما این بود که این خرس به کرمان یا سیستان که زیستگاه‌های اصلی خرس سیاه بلوچی هستند منتقل شود اما متأسفانه هیچ کدام از این 2 استان شرایط لازم را برای نگهداری و تیمار آن نداشتند لذا این استان‌ها، نگهداری از لاین را نپذیرفتند و ما ناچاراً توله خرس را به کلینیک حیات وحش سازمان در پارک پردیسان آوردیم و در اینجا نیز مراقبت از او به نحو احسن انجام شده و اکنون لالین شرایط خیلی خوبی دارد.
لازم می‌دانم که از همه همکاران خودم در تهران و در اصفهان تشکر ویژه‌ای داشته باشم چرا که مراقبت از گونه خاصی مانند خرس سیاه بلوچی ریسک بالایی دارد و تیمار کردن آن بسیار دشوار است. ما آن چرا که از دستمان ساخته است را انجام می‌دهیم و در این راه کم نمی‌گذاریم.
دکتر باستانی: یگان حفاظت محیط زیست استان اصفهان لالین را در اتوبوسی که از کرمان به اصفهان می‌رفته، کشف کرده و آن را به اداره کل محیط زیست اصفهان منتقل کرده است. در اصفهان دکتر فربد خاکپور روند تیمارگری و نگهداری از لالین را به بهترین شکل انجام داد و زمانی که حیوان به دست ما رسید، کاملاً سالم، بازیگوش و سرحال بود.
نگهداری از لالین در شرایط اسارت باید به چه شکل باشد؟
دکتر باستانی: زمانی که لالین به کلینیک آمد، تمهیدات ویژه‌ای را برای نگهداری آن در نظر گرفتیم، از جمله اینکه دور تا دور قفس لالین را کور کردیم که ارتباط آن با انسان کمتر شده و استرس نگیرد، هرچند خرس‌هایی که وارد اسارت می‌شوند باید اهلی شوند و امکان مداخله دامپزشکی و درمان داشته باشند که به این شرایط "medical target training" گفته می‌شود. این حیوان با هدف درمانی باید آموزش داده شود. هدف ما از این آموزش این است که هربار قرار است از این حیوان نمونه‌برداری یا آزمایش شود، نیازی به بی‌هوش کردن آن نباشد.
هدف ما به هیچ وجه اهلی ساختن به شکل خرس‌های باغ وحش یا سیرک نیست. متأسفانه خرس و یا هر حیوان دیگری که وارد مراکز بازپروری می‌شود، به خاطر ارتباط گرفتن با انسان و عدم آموزش توسط مادر که از آن محروم بوده است، نمی‌داند که شکار به چه صورت است، شکارگاه‌ها کجاست و شرایط زیستگاه به چه شکل است؛ در نتیجه امکان بازگشت به طبیعت را ندارد.
به این دلیل است ما مجبوریم که این حیوانات را به اندازه مورد نیاز و برای اینکه در اسارت زجر نکشند، با انسان همراه کنیم تا بتوانیم نیازهای درمانی و غذایی روزانه آن‌ها را تأمین کنیم. هرچه قدر که خرس در اسارت استرس کم‌تری داشته باشد، بیشتر عمر می‌کند. روابط ما با خرس باید کاملاً حساب شده و اصولی و باشد.
تغذیه لالین به چه صورت است؟
دکتر باستانی: لالین براساس استاندارد غذایی خرس‌های سیاه، به وسیله ترکیبی از میوه‌جات فصلی، گوشت سفید و گوشت قرمز و گوشت گوزن که در اختیار داریم، تغذیه می‌شود. خرمایی که به لالین می‌دهیم همان خرمایی است که در منطقه پراکنش خرس سیاه بلوچی، یعنی در استان‌های سیستان و بلوچستان و گرمان نیز وجود دارد. هندوانه، سیب و هویج نیز سایر میوه‌هایی هستند که لالین از آن‌ها تغذیه می‌کند.
با توجه به اینکه لالین در سن رشد است، تغذیه از گوشت نیز باید به مقداری باشد که حتماً کلسیم مورد نیاز برای رشد استخوانی آن را تأمین کند و اگر این کلسیم کافی نباشد ممکن است حیوان دچار اختلالاتی مانند نرمی استخوان شود.
چگونه نام لالین برای این توله خرس سیاه بلوچی انتخاب شد؟
دکتر باستانی: لالین 7 ماه دارد و نَر است اما اسم لالین در زبان بلوچی به معنای دختر زیباست! محیط‌بانان عزیز ما هنگامی که لالین را کشف کردند، متصور شدند که خرس ماده است و به همین دلیل نام لالین را برای او انتخاب کرده و اکنون این توله خرس را با همین نام می‌شناسیم!
